مصرف فضا و بازتعریف زنانگی؛ مطالعۀ تجربۀ کافه‌‌نشینی زنان در شیراز

هدف این مقاله، تامل انتقادی دربارۀ زندگی روزمرۀ زنان از خلال مطالعۀ تجربه کافه‌‌نشینی و بررسی این نکته است که چگونه این امر سبب تغییر در بازتعریف زنانگی‌‌ شده ‌‌است. میشل دوسرتو چارچوب مفهومی مناسبی را برای درک تولید فضای شهری و تجربۀ آن ازطریق فعالیت‌‌های روزمرۀ ساکنان یک شهر ارائه می‌‌دهد. روش‌‌‌‌شناسی استفاده‌شده، مردم‌‌نگاری انتقادی است. داده‌‌های پژوهش شامل طیف گسترده‌‌ای از مشاهده‌های غیرمستقیم و مشارکتی، یادداشت‌‌های میدانی و مصاحبه‌‌های ساخت‌نیافته ‌‌است که با استفاده از تحلیل تماتیک، سه مقولۀ مرکزی (کافه به‌‍‌منزلۀ مکان سوم، زنانگی به‌منزلۀ تعارض و تجربۀ زنانگی جدید در فضا) به دست آمد. نتایج نشان می‌دهند حضور زنان (چه مصرف‌کننده و چه تولیدکنندۀ فضا) در کافه‌‌ها سبب شکل‌‌گیری عاملیت انتخاب و کنشگری بیشتری در آنها شده ‌‌است و تجربه‌‌های رهایی‌‌بخشی را به دست آوردند که تعریف‌‌ آنها از زنانگی سنتی را به چالش می‌‌کشد. خوانش دوسرتویی این بررسی نشان می‌‌دهد زنان در فضاهای عمومی به‌منزلۀ یک کنشگر فعال حاضر می‌‌شوند و به‌نوعی به مدیریت فضا می‌‌پردازند؛ آنها فعالانه در برساخته‌‌شدن فضا و هویت جدیدشان سهم دارند و در پی مطالبه‌‌گری خود از حق برابری در شهرند.