مطالعه‌ای کیفی از جایگاه نخبگان جوان ایرانی در بستر جامعۀ ایران

نخبگان و سرآمدان در هر کشوری ازجمله ایران زمینه‌ساز رشد و توسعه‌اند؛ به همین دلیل، نهادهای مختلف جامعه سال‌ها تلاش کرده‌اند نخبگان جوان ایرانی در کشور بمانند و در توسعۀ علمی کشور نقش‌آفرینی کنند؛ با وجود این تلاش‌ها، کشور ایران رتبۀ اول فرار نخبگان را در جهان دارد؛ هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛ زیرا با فهم و کشف این مسئله، تا حد زیادی امکان ورود به ذهن نخبگان ایرانی و فهم آنان از وضعیت خودشان در نظام اجتماعی ایران فراهم می‌شود؛ بدین منظور، در قالب روش‌شناسی کیفی و با استفاده از نظریۀ زمینه‌ای و نمونه‌گیری هدفمند و نظری، با گروهی از نخبگان جوان ایرانی مصاحبه شد. جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل داده‌ها به شیوۀ کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافته‌های پژوهش، شامل مقوله‌های جایگاه نامطلوب و ظاهری، شرایط نامساعد و پیش‌بینی‌ناپذیر، دورنمای آینده‌ای تاریک، راهکارهای جمعی فردی، موفقیت‌های شخصی، خسران نخبه‌بودن و گذار پرگداز از کشور شد. نتیجه‌ها، به طور کلی نشان‌د‌هندۀ جایگاه نامطلوب نخبگان بود. براساس نتیجه‌های پژوهش، الگوی پارادایمی و طرح‌وارۀ نظری ارائه شد.