تبیین جامعه‌شناختی اثر نقش‌های جنسیتی بر افسردگی باتاکیدبر مفهوم خودخاموشی

اختلالات روانی ازجمله افسردگی، موضوع مطالعه رویکردهای مختلف نظیر روان پزشکی، روان شناسی، روانکاوی، همه‌گیرشناسی و نیز جامعه‌شناسی هستند. رویکردهای جامعه‏شناختی با اصل قراردادن عوامل بیرونی، اثرات ساختارهای اجتماعی و الگوهای تعاملات اجتماعی را بر اختلالات روانی مطالعه می کنند. در مقاله حاضر، رویکردهای جامعه‌شناختی از تفاوت های جنسیتی در شکل گیری و تشدید افسردگی در میان زنان و مردان را ارزیابی می‌شود. پژوهش حاضر برای دستیابی به اهداف بالا، مطالعه ای بنیادین است که با روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است و در این راستا از روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی استفاده شده است. یافته های حاصل از مطالعات اسنادی نشان می‌دهد زنان و مردان، واکنش‌های عاطفی و رفتاری متفاوتی نسبت به فشارهای اجتماعی نشان می‌دهند؛ یعنی زنان به درون‌ریزی فشارهای روانی می‌پردازند و در نتیجه، میزان بالاتری از افسردگی را تجربه می‌کنند؛ درحالی‌که مردان با اجبار به برون‌ریزی این فشارها رفتارهایی نظیر سوءمصرف مواد انجام می‌دهند و به اختلالات روانی مبتلا می‌شوند. مطابق الگوی نظری به کار گرفته شده مرکب از سه نظریه نقش، قدرت و جنسیت و خودخاموشی، وقوع خودخاموشیِ آموخته‌شده در فرایند جامعه‌پذیری و مبتنی بر کلیشه های نقش جنسیتی درباره هر جنس، تسهیل در بروز یا تشدید اختلالات روانی خاصِ هر جنس را موجب می‌شود؛ ازاین‌رو، «فرایند بازتعریف کلیشه‌های نقش جنسیتی و تعدیل سازوکار خودخاموشی، یک راهبرد اجتماعی فرهنگی کلان مقیاس برای کاهش اختلالات روانی» محسوب می‌شود.