بررسی پراکنش مکانی شاخص های بیولوژیک کیفیت خاک در مزارع گندم دشت پاسارگاد

کیفیت خاک ابزاری کارآمد برای ارزیابی عملکردخاک و تغییرات ناشی از مدیریت بر خاک می باشد. برای ارزیابی کیفیت خاک و تغییرات آنها از شاخص هایی بیولوژیک استفاده می شود. این پروژه به منظورارزیابی برخی از ویژگی های بیولوژیک خاک در دشت پاسارگاد به وسعت حدود 1200 هکتار اجرا شد. بدین منظور پس از بررسی نقشه اولیه دشت پاسارگاد، نقاط نمونه برداری به صورت شبکه بندی منظم و با فاصله 500 متر تعیین گردید و تعداد 60 نمونه از عمق سطحی خاک (300 سانتی متر) جمع آوری شد.در بیشتر موارد ویژگی های مورد مطالعه دامنۀ تغییرات زیادی داشتند. بر پایۀ ضریب تغییرات، ph کمترین و تنفس ویژه بیشترین تغییرات را داشت. همبستگی خطی معنی داری بین ویژگی های خاک وجود داشت. همچنین، کریجینگ، بهترین میان یاب برای واکنش خاک، هدایت الکتریکی، کربن آلی، کربن توده زنده میکروبی، آنزیم اوره آز، تنفس ویژه و نسبت کربن توده میکروبی به کربن آلی بود. روش وزن دهی عکس فاصله برای آنزیم فسفاتاز قلیایی و کوکرجینگ برای تنفس پایه خاک به عنوان بهترین روش انتخاب گردید. مقدار واکنش خاک از شمال به جنوب افزوده شد اما مقدار هدایت الکتریکی و کربن آلی عکس مقدار واکنش خاک بود. بیشترین مقادیر تنفس میکروبی و آنزیم اوره آز به ترتیب در جنوب و شرق مشاهده گردیدند. مقدار آنزیم فسفاتاز قلیایی در دشت به صورت پراکنده بود و مساحت گسترده ای از دشت مقادیری بین µgpnp/g.hr 275215 را داشت. بیشترین مقدار کربن توده زنده میکروبی و نسبت کربن توده زنده میکروبی به کربن آلی و کمترین مقدار تنفس ویژه در غرب مشاهده گردید. نتایج این تحقیق در بهبود برنامه ریزی های منطقه ای جهت مدیریت پایدار خاک کاربرد دارد.