بررسی ایستایی و غیرخطی بودن سری‌های زمانی جریان روزانه رودخانه بر اساس آزمون‌های آماری مختلف (مطالعه موردی: رودخانه‌های حوضه بالادست سد زرینه‌رود)

یکی از ابزارهای مهم برای ارزیابی و مدل‌سازی فرآیندهای هیدرولوژیکی، به منظور حل مسائل مرتبط به مدیریت منابع آب، مدل‌های سری زمانی می‌باشد. فرآیند جریان رودخانه معمولاً به صورت مکانیسم غیرخطی در نظر گرفته می‌شوند، درحالی که در بسیاری از مطالعات به منظور مدل‌سازی سری‌های زمانی دبی رودخانه از مدل‌های خطی استفاده می‌شوند. در این مطالعه، سری زمانی دبی‌ روزانه 6 ایستگاه آبسنجی واقع بر رودخانه‌های حوضه بالادست سد زرینه‌رود برای دوره آماری 2011-1997، به منظور بررسی ایستایی و غیرخطی ‌بودن در نظر گرفته شده‌اند. این 15 سال داده دارای دوره زمانی مشترک (طول داده‌ها 5475 عدد) و دارای صحت و سقم کافی می‌باشند. در این مطالعه، برای بررسی ایستایی از آزمون‌های adf و kpss و برای بررسی غیرخطی ‌بودن از آزمون‌های bds، keenan و tlrt استفاده شده است. در مورد تحلیل ایستایی، نتایج نشان داد که سری زمانی دبی روزانه همه‌ ایستگاه‌ها به طور معنی‌داری ایستا هستند. بر اساس آزمون bds، نتایج نشان داد که سری‌های روزانه ماهیت غیرخطی شدیدی دارند، اما بر اساس آزمون keenan با لگاریتم‌گیری و غیرفصلی ‌کردن می‌توان رفتار خطی را در آنها مشاهده کرد. نتایج آزمون tlrt نیز نشان داد که داده‌ها دارای رفتار غیرخطی بوده و می‌توان مدل‌های غیرخطی خودهمبسته آستانه مناسب را بر آنها برازش داد. بنابراین، به منظور مدل‌سازی سری‌های زمانی دبی روزانه می‌توان مدل‌های خطی و غیرخطی را استفاده کرد و نتایج آنها را مورد ارزیابی قرار داد.