شناسایی چاه‌های موثر در تعیین عمق آب زیرزمینی دشت ارومیه با استفاده از آنالیز مولفه‌های اصلی

در بسیاری از مطالعات به علت وجود حجم بسیار زیادی از اطلاعات، فرآیند تحلیل داده‌ها بسیار زمان‌بر و هزینه‌بر است. آنالیز مولفه‌های اصلی، از جمله روش‌هایی است که با شناسایی داده‌های کم اهمیت، داده‌هایی که بیشترین سهم را در توجیه واریانس دارند، حفظ می‌کند. در این تحقیق، میانگین سالانه سطح آب زیرزمینی 51 چاه بهره‌برداری با طول آماری 10 ساله (1381-1390) با استفاده از تکنیک آنالیز مولفه‌های اصلی مورد بررسی قرار گرفت تا چاه‌های موثر در تعیین سطح تراز آب زیرزمینی این دشت مشخص گردد. با شناسایی چاه‌های با اهمیت، نقاط مهم جهت نمونه‌برداری معلوم می‌شود و پایش‌ تراز آب زیرزمینی صرفاً در این چاه‌ها انجام می‌گردد. به این وسیله می‌توان تا حد زیادی در هزینه و زمان مطالعات صرفه‌جویی کرد. با انجام آنالیز مولفه‌های اصلی، اهمیت نسبی هر چاه بین 0 (برای چاه غیر موثر) تا 1 (برای چاه کاملا موثر) محاسبه شد. با حذف چاه‌های کم اهمیت که تعداد آن‌ها حدوداً نصف کل چاه‌ها است، ضریب تغییرات سطح ایستابی از 38/1 به 72/0 (50 درصد) کاهش یافت و خطای تعیین سطح ایستابی کمتر از 15 درصد به دست آمد که دلیل آن را می‌توان حذف چاه‌هایی عنوان کرد که میانگین تراز آب آن‌ها اختلاف چشمگیری با چاه‌های باقی‌مانده دارد.