بررسی اثر کاربرد زئولیت بر شاخص‌های پایداری خاکدانه‌ها

برای بهبود خواص فیزیکی خاک ها از جمله افزایش پایداری خاکدانه ها، از افزودنی های آلی، شیمیایی و معدنی مختلفی استفاده می شود. در این تحقیق، برای بررسی کاربرد زئولیت ها بر شاخص های پایداری خاکدانه ها،تیمارهای آزمایشی با انتخاب دو نوع خاک از دو منطقه مختلف شهر کرج و دو نوع زئولیت با 4 سطح کاربرد (صفر، یک، 5 و 10 درصد وزنی) در سه تکرار تهیه شدند. شاخص های پایداری خاکدانه ها (میانگین وزنی قطر خاکدانه (mwd)، میانگین هندسی قطر خاکدانه (gmd)) به روش الک خشک و پایداری خاکدانه تر (was) به روش الک تر اندازه گیری شد. نتایج حاصل از بررسی نشان داد که در بافت لوم شنی، دو نوع زئولیت طبیعی (z4) و زئولیت مصنوعی(a4)، سطح اختلاط آن ها و اثر متقابل زئولیت و سطح اختلاط آن بر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (mwd) در سطح احتمال یک درصد معنی دار نبودند. اما میانگین هندسی قطر خاکدانه ها (gmd) تحت تاثیر سطوح کاربرد زئولیت ها معنی دار بود. هم‌چنین در این بافت خاک نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که سطوح کاربرد 10 و یک درصد وزنی زئولیت به ترتیب باعث افزایش میانگین هندسی قطر خاکدانه برابر با 1/2 و 8/3 درصد نسبت به تیمار شاهد شد. ولی در بافت لوم سیلتی، نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر دو نوع زئولیت طبیعی و مصنوعی و سطوح اختلاط آن ها بر میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (mwd) و میانگین هندسی قطر خاکدانه ها (gmd) در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که شاخص های پایداری خاکدانه ها در این بافت خاک تحت تاثیر سطوح کاربرد زئولیت ها اختلافی معنی دار نسبت به تیمار شاهد داشتند و افزایش سطوح اختلاط زئولیت باعث کاهش هر دو شاخص میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (mwd) و میانگین هندسی قطر خاکدانه ها (gmd) نسبت به تیمار شاهد شد. هم‌چنین، نتایج نشان داد که در هر دو بافت خاک، کاربرد دو نوع زئولیت و سطح اختلاط آن ها تاثیر قابل ملاحظه ای بر افزایش پایداری خاکدانه های تر (was) نداشتند. به طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد زئولیت ها اگرچه بر شاخص های پایداری خاکدانه با اختلاف کم نسبت به تیمار شاهد (به خصوص در سطوح بالای کاربرد) تاثیری معنی دار داشته اند، اما به عنوان یک عامل مثبت و اثرگذار در جهت بهبود این شاخص ها به حساب نمی آیند.