تعیین مهم ترین پارامترهای موثر خاک بر فراهمی فسفر در دشت سیستان به روش ارتباط وزنی در شبکه های عصبی

فسفر به عنوان یک عنصر ضروری در تولید محصولات کشاورزی دارای اهمیت است. از سوی دیگر توانایی آن در القای کمبود عناصر کم-مصرف ضروری و اثرات منفی آن بر محیط زیست، سبب توجه بیشتر به این عنصر شده است. از آنجا که ویژگی های خاک از عوامل مهم در واکنش فسفر در خاک هستند، پژوهش حاضر جهت بررسی و تعیین مهم ترین ویژگی های خاک موثر بر فراهمی فسفر با استفاده از روش های رگرسیونی و شبکه‌های عصبی مصنوعی در دشت سیستان انجام شد. بدین منظور تعداد 200 نمونه خاک از اراضی دشت سیستان تهیه و مقادیر فسفر قابل جذب و سایر پارامترهای فیزیکو شیمیایی آن اندازه گیری گردید. نتایج بیانگر آن است که روش شبکه عصبی دارای دقت بیشتری در برآورد فسفر قابل جذب نسبت به روش رگرسیون چند متغیره خطی می‌باشد، به گونه‌ای که شبکه عصبی پرسپترون چند لایه با آرایش 1-6-4 نزدیک به 90 درصد از تغییرات فسفر قابل جذب را با استفاده از برخی ویژگی‌های خاک (درصد رس، ماده آلی، کربنات کلسیم و اسیدیته) پیش‌بینی نمود ولی معادله رگرسیون حاصله تنها توانست 43 درصد از تغییرات فسفر را توجیه کند. نتایج کمی کردن اهمیت متغیرها به روش وزن ارتباطی نشان داد عامل ph بیشترین مشارکت را در تغییرپذیری فسفر در منطقه مورد مطالعه دارد. به عبارت دیگر، مقادیر بالای ph مهم ترین عامل محدود کننده فراهمی فسفر در خاک های دشت سیستان است.