بررسی پراکنش باکتری‌های حل‌کننده فسفات و فعالیت فسفاتازی خاک در کاربری‌های متفاوت

به منظور بررسی تاثیر کاربری‌های مختلف، اثر اقلیم و خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت بر جمعیت حل‌کنندگان فسفات و فعالیت فسفاتاز اسیدی و قلیایی خاک، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه‌ طرح کاملاً تصادفی درسه کاربری مختلف (لگوم، غلات و عدم‌کشت) با دو اقلیم متفاوت (نیمه‌مرطوب: منطقه فندقلو و نیمه‌خشک منطقه نمین- اردبیل) انجام شد. نتایج به دست آمده از شمارش جمعیت میکروبی در دو اقلیم نیمه‌مرطوب و نیمه‌خشک، بیشترین تعداد کل میکروبی را در کاربری لگوم (بیش از log cfu/g 6) نشان داد. همچنین بیشترین جمعیت باکتریهای حل‌کننده فسفات آلی و معدنی در کاربری عدم‌کشت تحت اقلیم نیمه‌مرطوب (زمین‌های تحت پوشش چمن و مرتع) مشاهده شد (log cfu/g 3/5). سنجش آنزیمی نیز نشان داد که میزان فسفاتاز اسیدی (µg pnp/g.h 430) در اقلیم نیمه‌مرطوب نسبت به نیمه‌خشک حدود سه برابر افزایش داشته است که این امر حاکی از تبعیت این آنزیم از رطوبت خاک و به تبع آن پوشش گیاهی بهتر و میزان مواد آلی بالا در اقلیم نیمه‌مرطوب می‌باشد که خود افزایش فعالیت ریزجانداران خاک و محتوای آنزیمی خاک را به دنبال دارد. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد که میزان تغییرات آنزیم فسفاتاز قلیایی تحت اثر متقابل اقلیم و کاربری بوده است که بالاترین میزان فعالیت این آنزیم تحت کاربری لگوم و اقلیم نیمه‌خشک مشاهده شد ( µg pnp/g.h810)، شاید بتوان ph بالاتر خاک در اقلیم نیمه‌خشک را دلیل این امر دانست، بعلاوه ممکن است حمایت ریزوسفر گیاهان لگوم از ریزجانداران مولد فسفاتاز قلیایی دلیل دیگری بر بالا بودن این پارامتر در کاربری لگوم نسبت به سایر کاربری‌ها باشد.