بررسی تغییرات کیفیت خاک در اثر آبیاری با استفاده از مدل‌های شاخص تجمعی و نمورو در برخی از خاک‌های استان خوزستان

این تحقیق به منظور ارزیابی شاخص‌‌های کیفی خاک با استفاده از مدل های کمی در بخشی از اراضی استان خوزستان انجام شد. خصوصیات فیزیکی وشیمیایی نمونه‌های خاک تهیه شده از عمق 30-0 مانند بافت، جرم مخصوص، پایداری خاکدانه، رطوبت ظرفیت مزرعه‌ای نسبی، تخلخل تهویه‌ای، آب قابل استفاده گیاه، هدایت هیدرولیکی اشباع، کربن آلی، قابلیت هدایت الکتریکی، پ‌هاش، کاتیون‌های محلول، نسبت جذب سدیم، درصد سدیم تبادلی وظرفیت تبادلی کاتیونی اندازه‌گیری شد. کیفیت خاک با استفاده از دو مدل شاخص تجمعی کیفیت خاک (iqi) و شاخص کیفیت خاک نمورو (nqi) و هرکدام در دو مجموعه‌ی ویژگی‌های خاک tds و mds ارزیابی شد. نتایج نشان داد همبستگی مثبت و معنی‌داری بین iqitds و iqimds و بین nqitds و nqimds وجود داشت. لذا می‌توان با اندازه‌گیری پارامترهای کمتر، برای تعیین کیفیت خاک به طور تقریبی به نتایج مشابه حاصل از سنجش tds رسید و موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه ‌شد. طبق نتایج مهم‌ترین عامل محدود کننده کیفیت خاک کمبود ماده آلی، کاهش تخلخل تهویه‌ای و افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک بود. همچنین، تراکم ناشی از تردد بیش از حد و تغییر شرایط بهینه رشد گیاه ناشی از عبور و مرور ادوات کشاورزی سنگین باعث کاهش کیفیت خاک شده است. اگر چه به واسطه کشت و کار میزان ماده آلی افزایش یافته بود با این وجود با مدیریت بهتر می‌توان از اثرات آن برای بهبود درجه کیفی خاک بهره بیشتری برد. بنابراین با عملیات مدیریت ویژه‌ای نظیر تغییر شیوه کشت، شخم، مدیریت بقایا، مصرف کود و حضور ماده آلی به مقدار بهینه و... میتوان با ایجاد ساختمان مناسب و پایدار جلوی تخریب ساختمان و در نتیجه تغییر توزیع خلل وفرج را گرفت.