تاثیر دوره های بارندگی و شاخص spi به عنوان شاخص تامین رطوبتی بر عملکرد جو دیم (مطالعه موردی شهرستان تبریز)

در کشت دیم عوامل اقلیمی متعددی موثر هستند که از بین آن‌ها بارندگی به عنوان یک عامل بسیار تاثیرگذار شناخته می شود. هدف این مطالعه تعیین موثرترین دوره بارندگی در طی دوره رشد محصول جو دیم با استفاده از متغیرهای حاصله از شاخص تامین رطوبتی و بارندگی در شهرستان تبریز می باشد. شاخص بارندگی استاندارد شده (spi) به عنوان شاخص تامین رطوبتی محصول در مقیاس های هفتگی لحاظ شد. نتایج نشان داد بیشترین همبستگی عملکرد با مقدار بارندگی در مقیاس زمانی ده هفتگی، بین 6 اسفند ماه تا 16 اردیبهشت ماه رخ می دهد. داده های این دوره زمانی بر اساس اینکه مقادیر شاخصspi در مقیاس 28 هفتگی در هفته اول کاشت در حالت مرطوب (spi28≥0) یا خشک (spi28 <0) باشند به دو رابطه خطی بین مقدار بارندگی و عملکرد تفکیک شد. در صورتی‌که در هفته اول کاشت spi28≥0 باشد، مقدار بارندگی بین 6 اسفند تا 16 اردیبهشت 78 درصد تغییرات عملکرد را توجیه می کند. مقایسه شرایط تامین رطوبتی اوایل کاشت نشان می دهد که به ازای دریافت مقدار یکسان بارندگی در دوره ششم اسفند الی شانزده ام اردیبهشت ماه، در صورت وجود رطوبت در اوایل کاشت، عملکرد محصول تا بیش از60 درصد نسبت به شرایط خشک افزایش می‌یابد. از اینرو تنها یک دوره خاص بارندگی در طی دوره رشد بر عملکرد محصول تاثیر گذار نبوده و برای توجیه تغییرات عملکرد نسبت به بارندگی بایستی مقدار بارندگی در دوره ششم اسفند الی شانزده ام اردیبهشت ماه و شرایط تامین رطوبتی اوایل کاشت را همزمان در نظر گرفت.