اثر رژیم های کاربرد درازمدت پساب شهری بر شاخص های کیفیت فیزیکی خاک (مطالعه ی موردی: مزارع طاقانک شهرکرد)

به منظور ارزیابی اثرات آبیاری درازمدت با پساب (13 و 23 سال) بر بعضی شاخص های فیزیکی کیفیت خاک، چهار مزرعه در منطقه ی طاقانک با تاریخچه های متفاوت آبیاری با پساب شهری و آب چاه انتخاب شد. در این مزارع، تغییرات شاخص های مرسوم فیزیکی خاک (کربن آلی، جرم ویژه ی ظاهری و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها( و نیز شاخص های مستخرج از منحنی رطوبتی (شاخص sدکستر، تخلخل منافذ درشت، گنجایش هوایی، آب قابل استفاده ی گیاه و گنجایش نسبی آب) بررسی شدند. پساب کربن آلی را از ?? به ?? گرم بر کیلوگرم و تخلخل خاک را از ??/? به حداقل??/? افزایش و جرم ویژه ی ظاهری را از ??/? به ? مگاگرم بر مترمکعب کاهش داد (05/0p < ). آبیاری با پساب شاخص sدکستر را از ???/? به ???/? افزایش داد ومنجر به افزایش دو برابری تخلخل موثر خاک از ??/? به ??/? و افزایش??/0 درصدی گنجایش هوایی از ??/? به ??/? و افزایش 4درصدی آب قابل استفاده‏ی گیاه شد (05/0p < ). شاخص sدکستر هم‏بستگی مثبت و معنی داری (05/0p < ) با تخلخل کل)??/?(r=، رطوبت اشباع )??/?(r=، تخلخل موثر )??/?(r=، آب قابل استفاده ی گیاه )??/? (r=و گنجایش هوایی )??/? (r=و هم‏بستگی منفی و معنی‏داری (05/0p < ) با جرم ویژه ی ظاهری) ??/? -(r= و گنجایش نسبی آب )??/? -(r= داشت. آبیاری با پساب شهری، کیفیت فیزیکی خاک را بهبود بخشیده است. این بهبود، بر اساس شاخص‏های گوناگون،پس از 13 سال و یا پس از 23 سال آبیاری با پساب رخ داده است. آبیاری مجدداً با آب تازه بعضی شاخص های فیزیکی از قبیل تخلخل موثر، گنجایش هوایی و گنجایش نسبی را به مقدار شاهد در مزرعه‏ی ? (خاک آبیاری شده با آب چاه) بر می گرداند.