تغییر در قابلیت استفاده و اجزا مس در ریزوسفر گندم ((Triticum Aestivum L. در تعدادی از خاک‌های آهکی

ریزوسفر ناحیه‌ای کوچک با ویژگی‌های شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی متفاوت از توده خاک است. این تحقیق با هدف بررسی اثر ریزوسفر گندم بر قابلیت استفاده و جز ‌بندی مس با استفاده از ریزوباکس در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. تعداد 3 بذر گندم در هر ریزوباکس کاشته شد. پس از 8 هفته گیاهان برداشت و خاک‌های ریزوسفری و توده جدا شدند. کربن آلی خاک، کربن آلی محلول، کربن بیوماس میکروبی، مس قابل استفاده (با استفاده از 7 روش عصاره‌گیری شیمیایی) و جز ‌بندی مس در خاک‌های ریزوسفری و توده تعیین شدند. نتایج نشان داد که کربن آلی خاک، کربن آلی محلول و کربن بیوماس میکروبی در خاک‌های ریزوسفری افزایش معنی‌داری (01/0p < ) داشتند. مقدار مس عصاره‌گیری شده با استفاده از عصاره‌گیرهای شیمیایی در خاک‌های ریزوسفری کمتر از خاک‌های توده بود. در خاک‌های ریزوسفری مس تبادلی، مس پیوندشده با کربنات‌ها و مس پیوندشده با اکسیدهای آهن و منگنز کاهش یافته و مس پیوندشده با ماده آلی و جز باقیمانده افزایش یافته بودند. مس پیوندشده با اکسیدهای آهن و منگنز و مس باقیمانده در خاک‌های ریزوسفری و توده با مس عصاره‌گیری شده با روش‌های dtpa-tea، ab-dtpa و مهلیچ 3 همبستگی معنی‌داری (05/0p < ) داشتند. همبستگی بین شاخص غلظت و مس عصاره‌گیری شده با روش‌های ab-dtpa و مهلیچ 3 در خاک‌های ریزوسفری و توده معنی‌دار (05/0p < ) بود. همچنین شاخص جذب با مس عصاره‌گیری شده با کلرید کلسیم 01/0 مولار در خاک‌های ریزوسفری و توده همبستگی معنی‌داری (05/0p < ) داشت. نتایج نشان داد که شاخص‌های غلظت و جذب با مس پیوندشده با اکسیدهای آهن و منگنز و مس باقیمانده در خاک‌های ریزوسفری و توده همبستگی معنی‌داری (05/0p < ) داشتند. ضریب همبستگی بین شاخص‌های گندم و مس عصاره‌گیری شده با استفاده از روش‌های شیمیایی و اجزا مس در خاک‌های ریزوسفری بیشتر از خاک‌های توده بود.