تحلیل فراوانی منطقه‌ای بارش‌های حداکثرسالانه یک و دو روزه با خوشه بندی و نظریه گشتاورهای خطی، مطالعه موردی: استان خراسان رضوی

هدف این پژوهش، تحلیل فراوانی منطقه‌ای بارش‌های حداکثر سالانه یک روزه (am1r) و دو روزه (am2r) با استفاده از دیدگاه گشتاورهای خطی در استان خراسان رضوی است. بدین منظور ابتدا آزمون‌های پایه آماری شامل: همگنی، استقلال و داده پرت بر روی داده‌های am1r و am2r در 123 ایستگاه باران‌سنجی استان انجام شد. این استان با روش تحلیل خوشه‌ای و رعایت الگوهای توپوگرافی و بارش متوسط سالانه، به 4 ناحیه تقسیم، سپس همگنی هیدرولوژیکی این نواحی با آزمون ناهمگنی کنترل و تایید شد. پارامترهای توابع توزیع مقادیر حدی تعمیم‌یافته (gev)، لوجستیک تعمیم‌یافته ((glo، پیرسون نوع iii (pe3) و لوگ نرمال سه پارامتری (ln3) برای داده‌های am1r و am2r، در هر ناحیه برآورد گردید. برای انتخاب تابع توزیع مناسب، نیکویی برازش آن‌ها با نمودار نسبت‌ گشتاورهای خطی و آزمون‌ کلموگروف- اسمیرنوف بررسی و تابع توزیع gevانتخاب شد. سپس چندک‌های ناحیه‌ای توزیع gev برای داده‌های am1r و am2r به ازای دوره بازگشت‌های مختلف محاسبه شدند. به طورکلی روابط به‌دست آمده برای برآورد am1r و am2r در دوره بازگشت‌های کمتر از 200 سال، در تمامی نواحی همگن از نزدیکی نسبتا خوبی با آمار واقعی برخوردار هستند. میانگین خطای مطلق بین مقادیر بی‌بعد توزیع نظری و مشاهداتی ایستگاه‌های هر ناحیه مطلوب است (بزرگترین mae معادل 0386/0 میلی‌متر) که نشان‌دهنده دقت بالای برآوردها است.