بررسی قابلیت گیاه‌پالایی آتریپلکس (sp. atriplex) و خرزهره (nerium oleander) در جذب فلزات سنگین سرب و کادمیوم در مرکز دفن آرادکوه

فلزات سنگین یکی از آلاینده های اصلی شیرابه زباله هستند که می توانند گیاهان و خاک اطراف محل دفن را آلوده نمایند. در این پژوهش به بررسی تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در دو گونه گیاهی آتریپلکس (sp. atriplex) و خرزهره (nerium oleander) در مرکز دفن آرادکوه شهر تهران پرداخته شد. در این مرکز، گیاه آتریپلکس به صورت خودرو در چهار منطقه و خرزهره به صورت دست کاشت در یک منطقه وجود دارد. از هر منطقه رویش آتریپلکس، 10 نمونه به طور تصادفی از ریشه و اندام هوایی و خاک پای گیاه (جمعا 120 نمونه) برداشت شد. هم چنین از ریشه، ساقه و برگ های گیاه خرزهره هر کدام 10 نمونه و 10 نمونه از خاک پای هر گیاه نمونه برداری گردید (جمعا 40 نمونه). بر اساس نتایج، غلظت سرب و کادمیوم در اندام هوایی آتریپلکس منطقه 2 با میانگین به‌ترتیب 19.7 و 5.75 میلی گرم بر کیلوگرم از دیگر مناطق به صورت معنی داری بیشتر بود و این در حالی است که در گیاه خرزهره میانگین غلظت این فلزات در ریشه (با مقادیر 8.17 و 1.06 میلی گرم بر کیلوگرم به‌ترتیب برای سرب و کادمیوم) بیشتر از اندام هوایی بود. میزان تجمع عنصر سرب در خاک پای گیاه خرزهره با میانگین 35.13 میلی گرم بر کیلوگرم و کادمیوم درخاک آتریپلکس منطقه 2 با میانگین 3.78 میلی گرم بر کیلوگرم نیز از دیگر مناطق به صورت معنی داری بیشتر بود و با اینکه هر دو فلز در محدوده مجاز استانداردهای ملی و سازمان بهداشت جهانی واقع شدند، اما خاک منطقه براساس شاخص nemerow در وضعیت آلودگی زیاد قرار داشت. همچنین میانگین فاکتور تجمع زیستی اندام های هوایی در چهار منطقه رویشی آتریپلکس برای سرب و کادمیوم به‌ترتیب برابر با 1.44 و 1.3 بود، در صورتی‌که ریشه این گیاه در هیچ یک از مناطق رویشی، ضریب تجمع زیستی بالاتر از 1 برای فلزات مذکور نداشت. در مورد خرزهره نیز ضریب تجمع زیستی کادمیوم و سرب در اندام هوایی و ریشه بالاتر از 1 گزارش نشد. به طور کلی، می توان گفت که آتریپلکس برای استخراج عناصر سرب و کادمیوم از خاک و تجمع این فلزات در اندام های هوایی مناسب به نظر می رسد. در صورتی که خرزهره برای تثبیت یا استخراج عناصر مذکور مناسب نبوده و قابلیت اندکی برای تجمع فلزات مذکور در ریشه یا اندام هوایی دارد.

investigation on phytoremediation capability of artiplex (atriplex sp.) and oleander (nerium oleander) in aradkooh landfill for cadmium and lead

increasing industrial activities with the production of pollutants, including heavy metals, is one of the serious problems of modern communities, which has led to their accumulation in the environment. heavy metals are also one of the important pollutants in landfill leachate. plants and soil near the landfill may be contaminated by the leachate. landfilling is the oldest method of solid waste disposal which can be a threat to the environment and health. due to its easy operation and cost-effective, landfill is the most widely used method of municipal solid waste disposal in the world. pollution cleaning technologies to reduce the harmful effects in the locations contaminated with heavy metals can be done by physical, chemical and biological methods. phytoremediation, as a biological method, uses the green plants to extract, sequester, and detoxify pollutants. this method is a low-cost technique, environmentally friendly, and due to the non-production of by-products, is non-destructive for natural ecosystems. considering the high moisture of wastes in iran and their potential to produce leachate, as well as the possibility of contamination of water and soil in the landfill, especially with heavy metals, this study was conducted with the aim of evaluating the accumulation of lead (pb) and cadmium (cd) heavy metals in the soil, shoots and roots of artiplex (atriplex sp.) and oleander (nerium olander) plants in aradkooh landfill of tehran.