تحلیل زمانی- مکانی ابرناکی در ایران

ابرها را می توان به عنوان یکی از پیچیده ترین و تاثیرگذارترین متغیرهای دستگاه نیوار در شکل دهی ساختار اقلیمی کرۀ زمین به شمار آورد. بنابراین، هدف از این پژوهش، بررسی و تحلیل مقدار ابرناکی به لحاظ تغییرات زمانی و مکانی در ایران است که طی یک دورۀ 31 ساله (2021-1991) برای تعداد 93 ایستگاه در پهنۀ ایران به انجام رسیده است. بدین منظور داده های روزانۀ متغیر ابر از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید و پس از بررسی و پیش پردازش و تبدیل آنها به مقیاس های سالانه، ماهانه و فصلی، سطح نرمال بودن داده ها با آزمون های مختلف آماری از قبیل آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف، لیلیفورس و اندرسون-دارلینگ بررسی شد. سپس براساس توزیع نرمال و غیرنرمال سری های زمانی ابرناکی جهت تشخیص روند داده ها از آزمون رگرسیون خطی بر اساس روش کمترین مربعات خطا و آزمون من-کندال در سطح اطمینان 95 درصد استفاده شد. نتایج سالانه نشان داد تعداد 50 ایستگاه دارای تغییرات معنادار بوده اند که جهت این تغییرات در 47 ایستگاه، کاهشی و تنها در 3 ایستگاه، افزایشی بوده است، در سایر ایستگاه ها هیچ روند معناداری مشاهده نگردید. نتایج ماهانه و فصلی نیز بیانگر روند کاهشی مقدار ابرناکی در ماه های سرد سال و فصل های زمستان و بهار و البته فصل پاییز است. همچنین ارتباط بین عوامل مکانی طول و عرض جغرافیایی با مقدار ابرناکی با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون بررسی گردید که نتایج این آزمون بیانگر همبستگی منفی با طول جغرافیایی و همبستگی مثبت با عرض جغرافیایی است. سپس مقدار ابرناکی و توزیع آن در هر یک از مقیاس های مورد مطالعه (سالانه، ماهانه و فصلی) در پهنۀ ایران در قالب نقشه نمایش داده شد. بالاترین مقادیر سالانۀ ابرناکی در جنوب و جنوب غربی دریای خزر در ایستگاه های رشت، رامسر، بندر انزلی، نوشهر و بابلسر و بعد از آن در مناطق شمال غرب کشور در ایستگاه های اردبیل، اهر، تبریز، سراب و ماکو و کمترین مقدار در مناطق جنوب و جنوب شرق کشور است.

spatial-temporal analysis of cloudiness across the iran

 clouds can be considered as one of the most complex and influential variables of the atmosphere system in forming of the climate structure of the earth. when the condensation process takes place at a higher altitude than the earth’s surface, it creates clouds. cloudiness represents the percentage of the atmosphere that is covered by clouds. clouds, as one of the most complex variables of the climate system, besides changing the energy balance, are also effective in the spatial and temporal distribution of many climate variables. clouds have a lot of temporal and spatial variability and can affect the climate through many complex relationships and affect the water cycle. the investigation of clouds holds great significance as they serve as the bridge between synoptic systems and the earth’s surface climatic conditions. any alteration in cloud-related parameters can trigger a domino effect, influencing various other climatic variables. it’s worth noting that iran exhibits a lower average cloud cover of 26%, notably less than the global average of 50%. this places iran in the category of countries with relatively minimal cloud cover.hence, possessing insights into the atmospheric cloud cover conditions in iran becomes imperative for early detection and management of hydroclimatic crises, particularly in the context of water scarcity and drought-related challenges.