تحلیل عدم قطعیت و دقت روش های برآورد ضریب پخشیدگی طولی در رودخانه ها

ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿﺪﮔﯽ ﻃﻮﻟﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺪلﺳﺎزی ﮐﯿﻔﯽ در رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﯽآﯾﺪ. روشﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪدی ﺟﻬﺖ ﺑﺮآورد اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﺎراﯾﯽ آنﻫﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی آﻣﺎری دﻗﺖ و ﺧﻄﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪﺗﻨﻬﺎﯾﯽ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﯿﺎر ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮرد اﺳﺘﻨﺎد ﻗﺮار ﮔﯿﺮد. ﺑﺮ ﻫﻤﯿﻦ اﺳﺎس در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺎراﯾﯽ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮآورد ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿﺪﮔﯽ از ﻗﺒﯿ ﻞ: دﻧﮓ و ﻫﻤﮑﺎران (2001)، ﮐﺎﺷﻔﯽﭘﻮر و ﻓﺎﻟﮑﻮﻧﺮ (2002)، ﺳﺎﻫﯿﻦ (2014)، ژﻧﮓ و ﻫﻮای (2014)، m5 و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی ژﻧﺘﯿﮏ، ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ در ﮐﻨﺎر ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی آﻣﺎری دﻗﺖ و ﺧﻄﺎ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان ﻋﺪمﻗﻄﻌﯿﺖ روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮآورد ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿﺪﮔﯽ ﻃﻮﻟﯽ از روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮای دادهﻫﺎی واﻗﻌﯽ ﮔﺰارش ﺷﺪه در ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻗﺒﻠﯽ، در ازای ﻓﺮض %10±ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ در ﻣﻘﺎدﯾﺮ اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ﺷﺪه ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ، ﺑﺎﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿﺪﮔﯽ ﻃﻮﻟﯽ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ ﺑﺮای روشﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻘﺎدﯾﺮ واﻗﻌﯽ ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿﺪﮔﯽ ﻃﻮﻟﯽ ﮐﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه اﺳﺖ، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺎﻧﺪﻫﺎی ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﯽ، 10 ﺷﺎﺧﺺ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ و دﻗﺖ ﺑﺮای ﻫﺮ روش ﺑﺮآوردﮐﻨﻨﺪه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮدﯾﺪ. در اداﻣﻪ، ﺑﺮای ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﯾﻦ روش ﺑﺮآورد ﺿﺮﯾﺐ ﭘﺨﺸﯿ ﺪﮔﯽ ﻃﻮﻟﯽ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﮐﻤﺘﺮ و دﻗﺖ ﻧﺴﺒﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮ، ﮐﺎراﯾﯽ روشﻫﺎ ﺑﺎ ﺳﻪ ﻣﺪل ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎره ﺷﺎﻣﻞ topsis ،cui و vikor و ﭘﺲ از وزن دﻫﯽ ﺑﻪ 10 ﺷﺎﺧﺺ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ- دﻗﺖ ﺑﻪ روش وزن دﻫﯽ g1 ﮐﻪ ﯾﮏ روش ﻣﺒﺘﻨﯽﺑﺮ وزندﻫﯽ ذﻫﻨﯽ ﺑﻮده و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ روش ahp از ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﮐﻤﺘﺮی ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ارزﯾﺎﺑﯽ ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ روشﻫﺎی ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮی ﭼﻨﺪ ﻣﻌﯿﺎره، ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ای ﮐﻪ ﻣﺪل رﯾﺎﺿﯽ دﻧﮓ و ﻫﻤﮑﺎران و ﻣﺪل ﺗﺠﺮﺑﯽ ژﻧﮓ و ﻫﻮای ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﻘﺎدﯾﺮ cui و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی topsis و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ vikor از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎراﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده اﻧﺪ.