اثر شوری آب و کمبود ازت خاک، بر ضریب ks و مقدار آب سهل‌الوصول ذرت

برای مطالعه تاثیر شوری آب و کمبود ازت خاک (تنش حاصلخیزی)، بر مقدار ضریب ks و آب سهل‌الوصول (raw) ذرت، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، در سال 1396 و در قزوین انجام شد. تیمارهای هدایت الکتریکی آب شامل چهار مقدار (s0 )0.5، (s1 )2.1، (s2 )3.5 و (s3 )5.7 دسی‌زیمنس بر متر و تیمارهای ازت خاک در چهار سطح (n0 )100، (n1 )75، (n2 )50 و (n3 )25 درصد مصرف کود ازت، در سه تکرار و در کرت‌هایی به مساحت 9 متر مربع به اجرا درآمد. هم‌زمان با افزایش مقاومت روزنه‌ها در اثر تنش‌های محیطی وارده بر گیاه، آبیاری کرت‌ها انجام شد. ضریب raw با اندازه‌گیری رطوبت خاک قبل از آبیاری و ضریب ks، از تقسیم مقدار تبخیر و تعرق گیاه تحت تنش بر گیاه شاهد، محاسبه شد. تغییرات ضریب ks از تیمار s0 n0 تا s3 n3 ؛ 1 تا 0.63 بود. برای برآورد ضریب ks از روی مقادیر تنش‌های شوری و ازت، توابع مختلف بین ضریب ks و نسبت‌هایni/n0 و si/s0 برازش داده شد. در نهایت تابع درجه دوم با ضریب تبیین 0.984 به عنوان تابع بهینه تخمین ks انتخاب شد. با تغییر حاصلخیزی از n0 به n3 در تیمارهای s0،s1، s2 و s3، مقدار raw به ترتیب؛ 63.7، 58.7، 55.4 و 42 درصد و با تغییر شوری آب از s0 به s3 در تیمارهای n0، n1، n2 و n3، مقدار raw به‌ترتیب؛ 51.7، 46.3، 42.7 و 42 درصد برآورد شد. نتایج نشان داد که تنش شوری آب و کمبود ازت خاک، بر افزایش مقاومت روزنه، کاهش تبخیر و تعرق گیاه و حفظ محتوای آب خاک موثر بود. پس در شرایط وجود تنش‌های محیطی، می‌توان با کاهش حجم آب آبیاری، علاوه بر تامین آب مورد نیاز گیاه، از هدررفت آب جلوگیری به‌عمل آورد.