ارزیابی تجربی روابط رگرسیونی بین شدت لحظه ای تابش فعال فتوسنتز و شدت تابش کل خورشید

تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات قابل ملاحظه شدت تابش فعال فتوسنتز (par) می‌تواند تاثیر قابل‌ملاحظه‌ای در عملکرد کمی و کیفی گیاهان داشته باشد. این پراسنج متاسفانه به دلایل اقتصادی و فنی به‌ندرت در ایران اندازه‌گیری می‌گردد و در ایستگاه‌های تابش سنجی کشور صرفاً تابش کل خورشیدی (tsr) پایش می‌گردد. هدف از این تحقیق بررسی روابط رگرسیونی بین شدت لحظه ایtsr با شدت تابش لحظه ای par تحت چهار شرایط مختلف جوی (آسمان صاف، بخشی ابری، تمام ابری، و همه شرایط) می‌باشد. به همین منظور مولفه‌های تابش ذکرشده و دیگر پارامترهای هواشناسی حداقل به تعداد چهار نوبت در روز به طور همزمان از فروردین تا آخر بهمن 1395 در ایستگاه هواشناسی دانشگاه بوعلی سینای همدان اندازه‌گیری گردید. نتایج تحقیق نشان داد که یک رابطه رگرسیونی خطی بین تابش tsr با تابشpar برقرار می‌باشد. مقدار ضریب همبستگی این روابط که برای مقیاس‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه استخراج گردید، تحت تاثیر شرایط آسمان (مقدار ابرناکی) قرار داشت، به‌طوری‌که با افزایش مقدار ابر مقدار ضریب همبستگی کاهش ‌یافت. در این پژوهش همچنین نسبت بین تابش par با تابش tsr استخراج گردید. نتایج نشان داد که مقدار نسبت par/ tsr نیز تابع شرایط ابرناکی ایستگاه است. بررسی نسبت par/ tsr در مقیاس فصلی و سالانه نشان داد که با افزایش ابرناکی این نسبت نیز افزایش می‌یابد. به‌طوری‌که در مقیاس سالانه نسبت تابش فعال فتوسنتزی به تابش کل از آسمان صاف به آسمان تمام ابری به ترتیب از 430/. به 489/. افزایش می‌یابد.