تکامل هیدروژئو‌شیمیایی آبخوان دشت ایرانشهر

در این تحقیق به بررسی هیدروشیمی و کیفیت منابع آب زیرزمینی در 27 محل از چاه‌های عمیق، نیمه‌عمیق و قنوات‌ در دشت ایرانشهر، استان سیستان و بلوچستان، پرداخته شده است. طبق نتایج و یافته‌های این تحقیق ارتفاع دشت از شرق به غرب کاهش یافته و جهت حرکت آب زیرزمینی از شرق به سمت غرب و تقریباً موازی مسیر رودخانه فصلی منطقه می‌باشد. تاخیر زمانی بین بارش و سطح ایستابی نشان می‌دهد در محدوده شهر ایرانشهر و بمپور و همچنین در چاه‌های مشاهده‌ای دورتر از رودخانه این تاخیر زمانی افزایش یافته است. میزان برداشت از آبخوان در مناطق پایین دست بیشتر از بالادست می باشد. در آب زیرزمینی دشت سه نوع تیپ آب کلروسدیک، بی‌کربنات سدیک و سولفات سدیک مشاهده می‌شود. میزان ec از حدود 649 تا 7047 میکروموس بر سانتیمتر از سمت شرق به غرب منطقه افزایش می‌‌یابد، درحالی‌که میزان ph از شرق به غرب کاهش پیدا می‌کند. هم‌زمان با کاهش سطح تراز آب زیرزمینی در اثر برداشت از آبخوان، روند افزایش هدایت الکتریکی و کاهش کیفیت در آب زیرزمینی اتفاق افتاده است. اکثر نمونه‌های آب زیرزمینی منطقه نسبت به کلسیت و دولومیت فوق اشباع هستند و این کانی‌ها تمایل به ته نشست دارند اما نسبت به انیدریت، ژیپس و هالیت تحت اشباع هستند و آب زیرزمینی تمایل به حل کردن این کانی‌ها دارد. بطور کلی می‌توان گفت که فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت آب زیرزمینی واحدهای زمین شناسی و برداشت از آبخوان می‌باشد.

hydrogeochemical evolution in aquifer of iranshahr plain

this research investigated the hydrochemistry and quality of the groundwater resources in the iranshahr plain, sistan and baluchestan province, south east of iran. major ions, electrical conductivity and ph of groundwater have been studied in 27 points of deep, semi-deep wells and qanats in the study area. according to the results, the topographic height of the plain decreased from east to west and the direction of ground water flow was from east to west too (almost parallel to direction of the seasonal river in the study area). the lag time between rainfall and water table showed that around of iranshahr and bampur cities and observation wells far from river were increased. in the of plain groundwater extraction amount in the downstream of plain was more than upstream. there were three types of na-cl, na-hco3, and na-so4 in the groundwater of study area. the amount of ec increased from about 649 to 7047 µs/cm from east to west of plain, while the ph decreases in this direction. simultaneously with the decrease in the level of ground water due to extraction from the aquifer, the process of increasing the electrical conductivity and decreasing the quality of the groundwater had happened. most of the groundwater samples in the study area were supersaturated with respect to calcite and dolomite (tend to precipitate), while they were undersaturated with respect to anhydrite, gypsum, and halite (tend to dissolution). generally, geology setting and groundwater are factors effecting the quality groundwater.