ارزیابی مکانی روند دمای سطح زمین در اقلیم‌های خراسان رضوی با سنجنده آکوا (از 2003 الی 2023)

صنعتی‌شدن و افزایش مصرف سوخت‌های فسیلی گرمایش زمین را در پی داشته و موجب تغییر در طبیعت، اقلیم و زیست انسان شده است. مطالعه و پایش بلندمدت پارامترهای مرتبط با گرمایش زمین به‌خصوص دمای سطح زمین با استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند سنجش‌ازدور می‌تواند به درک درست و بهتر این پدیده کمک کند. انرژی خورشید در طول روز به سطح زمین رسیده و دمای آن را افزایش می‌دهد، اما در طول شب رفته‌رفته از آن خارج شده و دمای آن کاهش می‎یابد. در این تحقیق، به کمک سنجنده آکوا از ماموریت مودیس، تصاویر مربوط به شاخص lst در یک دوره 20ساله از سال 2003 الی 2023 از استان خراسان رضوی واقع در شمال شرق ایران جمع‌آوری و به‌صورت هفتگی میانگین‌گیری گردیدند. سپس به کمک رگرسیون خطی روند دمای سطح در منطقه در تمامی اقلیم‌ها محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد که به‌طورکلی شاخص lst در روز و شب افزایشی بوده؛ ولی در روز هنگام دمای سطح زمین افزایش بیش‌تری نسبت به مقدار آن در طول شب داشته است. دو اقلیم خشک و نیمه‌خشک در استان غالب هستند و میانگین افزایش دمای سطح برای آن‌ها در روز هنگام به ترتیب 0.80 و 1.07 سانتی‌گراد بر دهه و شب‌هنگام 0.55 و 59/ سانتی‌گراد بر دهه بود. علاوه بر این، مشاهده شد ارتباط محسوسی بین اقلیم‌ها و روند دمای سطح وجود ندارد و روند lst روز هنگام در مناطقی که دارای کاربری کشاورزی هستند کاهشی بوده اما روند lst شب‌هنگام ارتباطی به کاربری کشاورزی یا پوشش گیاهی نداشته است.

spatial assessment of land surface temperature trends in different climates of khorasan razavi province using aqua satellite imagery (from 2003 to 2023).

industrialization and the escalated consumption of fossil fuels have resulted in global warming, which has caused alterations to nature, climate, and human life. the long-term monitoring and examination of parameters associated with global warming, particularly land surface temperature (lst), using advanced technologies like remote sensing, can contribute to a more comprehensive and precise understanding of this phenomenon. solar energy during the daytime, raising its temperature, while dissipation of energy gradually occurs during the night, leading to a decrease in temperature. here, a collection of images related to the lst was amassed over 20 years, from 2003 to 2023, for khorasan razavi province in northeastern iran, utilizing the modis data. these images were averaged weekly. subsequently, the surface temperature trend encompassing all climates in the region was determined through linear regression. the findings demonstrate a general increase in the lst index during both daytime and nighttime; however, the rise in surface temperature during the daytime exhibits a more substantial increase compared to nighttime. the province is predominantly characterized by arid and semi-arid climates, with an average rise in surface temperature during the day of 0.80°c and 1.07°c per decade, respectively, and during the night of 0.55°c and 0.59°c per decade. moreover, it was observed that there is no significant correlation between climate and surface temperature trends. the daytime lst trend in areas with agricultural land use displays a decreasing pattern, whereas the nighttime lst trend does not seem to be influenced by agricultural land use or vegetation cover.