کاربرد زمین آمار در شناسایی محل‎های با پتانسیل بالای فرار آب در سد تنگاب

سد تنگاب در فاصله 90 کیلومتری جنوب شیراز و 12 کیلومتری شمال غربی شهر فیروزآباد بر روی رودخانه فیروزآباد احداث ‌شده است. این سد در زون زاگرس و بر روی تاقدیس آهکی پودنو قرار دارد. محاسبات بیلان نشان داده‌ است که در این سد احتمال فرار آب از مخزن و تکیه‌گاه‌های وجود دارد. در این پژوهش تحلیل اکتشافی-مکانی داده‌ها شامل بررسی نقشه‌های موقعیت مکانی، پارامترهای آماری، نمودار فراوانی و تغییرنما بر روی متغیرهای شاخص کیفیت سنگ، لوژان و متغیرسیمان‌خوری صورت گرفته است و جهت شناسایی زون‌های تراوا از روش‌های شبیه‌سازی زمین‌آماری استفاده‌شده است. متغیرهای مذکور در ترازهای ارتفاعی مختلف، تغییرات زیادی داشته است. پیوستگی مکانی سیمانخوری بر مبنای تغییرنمای بدون جهت، 100 متر بدست آمده است. در حالیکه این پیوستگی در متغیرهای شاخص کیفیت سنگ و لوژان بر اساس تغییرنمای جهت دار، به ترتیب بین 400-200 و 160-40 متر متغیر است. درنهایت با توجه به نقشه‌های شبیه‌سازی سه متغیر لوژان، شاخص کیفیت سنگ و سیمان‌خوری و تجزیه ‌و تحلیل نقشه‌های احتمال و عدم قطعیت متغیرهای مذکور در منطقه موردمطالعه، مشاهده شد در دو محل واقع در مرکز مخزن و شمال غربی سد، مناطقی با نفوذپذیری بالا وجود دارد. لذا پتانسیل فرار آب نیز در این مکان‌ها بیشتراست. بررسی گسل‌های منطقه موردمطالعه نیز نشان داد تراکم گسل‌ها بیشتر در جناح راست سد بوده و این می‌تواند سبب افزایش نفوذپذیری در این منطقه باشد.

Application of the Geostatistics to Identification of the High Water Escape Potential Locations in the Tangab Dam

Tangab Dam is located 90 km south of Shiraz city and 12 km northwest of Firuzabad city on the Firuzabad river. This dam is constructed in the Zagros zone on the Podenow limestone anticline. Evidence shows that there is a possibility of water escaping from the reservoir and abutments. In this research, the exploratory data analysis includes: distribution maps, histogram, statistical parameters, and variogram was performed on the variables of RQD, Lugeon and cementing. Moreover, geostatistical modeling is used to recognize the permeable zones. These variables have high variation in the different elevations. According to omnidirection variograms, the spatial continuity of cementing estimated 100 m while pursuant to idirection variograms for RQD and Lugeon it ranged between 200-400 and 40-160 respectively. Finally, according to the simulation and uncertainty maps of the variables of Lugeon, RQD and cementing it observed that there are areas with high permeability in two locations in the center of the reservoir and northwest of the dam. Therefore, the potential of escaping is higher in these places. The study of faults in the study area showed that the density of faults is higher on the right abutment of the dam and this can increase the permeability.