کنترل ناپارامتریک غیرخطی شوک‌های بهره‌وری در برآورد تابع تولید کشاورزی استان‌های برگزیده ایران (مطالعه موردی: برآورد تابع تولید گندم آبی)

شوک‌های بهره‌وری یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر تصمیمات بنگاه‌ها در تعیین سطح بهینه نهاده‌های تولید هستند. شوک‌های بهره‌وری غیرقابل مشاهده، با ایجاد مسائل انتخاب و هم‌زمانی، باعث می‌شوند که برآوردگرهایی مثل حداقل مربعات معمولی، برآوردهای تورش‌داری را در مورد ضرایب نهاده‌های تابع تولید ارائه کنند. اما در روش لیوینسون و پترین برای برآورد ضرایب نهاده‌های تابع تولید، از نهاده‌های واسطه‌ای به عنوان متغیر جانشین استفاده می‌شود و چنین استدلال می‌شود که بنگاه‌ها به هنگام مواجهه با شوک‌های بهره‌وری، نهاده‌های واسطه‌ای توسط بنگاه تعدیل خواهند شد. در این روش بر اساس کنترل ناپارامتریک غیرخطی شوک‌های بهره‌وری می‌توان به برآوردهای بدون تورشی از ضرایب نهاده‌های تابع تولید دست یافت. به منظور بررسی این فرضیه، از داده‌های 11 استان منتخب طی دوره 1379-1387 برای برآورد تابع تولید گندم با روش‌های حداقل مربعات معمولی، اثرات تصادفی و لیوینسون و پترین استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، در روش حداقل مربعات معمولی، ضرایب برآوردشده برای نهاده‌های آب و کود به سمت بالا تورش‌دار هستند و نهاده سرمایه با تورش به سمت پایین برآورد شده است. بنابراین برای کنترل تورش ناشی از مسائل هم‌زمانی و انتخاب، باید از روش‌های ناپارامتریک برای مدل‌سازی شوک‌های بهره‌وری غیرقابل مشاهده استفاده شود. به علاوه نتایج نشان می‌دهند که واکنش به شوک‌های بهره‌وری در مزارع تولید گندم استان‌های منتخب، از طریق تعدیل در تقاضای نهاده‌ها انجام می‌شود و همبستگی معنی‌داری میان تعدیل نهاده‌ها و شوک‌های بهره‌وری وجود دارد.