شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر گرایش شبکه بانکی کشور به اجرای بانکداری سبز

تغییرات زیست‌محیطی در سطح جهانی چالشی بزرگ برای اجتماع بشریت شده است. از این‌رو نیاز است از پروژه‌های دوست‌دار محیط‌زیست در تمام ابعاد ازجمله ابعاد مالی و اقتصادی حمایت ویژه‌ای صورت پذیرد. به بیان دیگر، توجه به اخلاق و ارزش‌های انسانی و اجتماعی همراه با دغدغه‌های حفاظت از محیط‌زیست در ضمن فعالیت‌های اقتصادی باعث می‌شود فعالیت در بخش‌های گوناگون اقتصادی و مالی همچون نظام بانکداری، بنگاه‌های تولیدی و صنعتی، شرکت‌های بیمه و... متفاوت از همیشه باشد. در این بین پدیداری مفهومی با عنوان «بانکداری سبز» یکی از مهمترین مصادیق این حمایت است. این نوع بانکداری به‌عنوان بخش مهمی از بانکداری اخلاقی، نقش خاصی در صیانت و نگه‌داشت محیط‌زیست ایفا می‌نماید. این پژوهش با تبیینی جامع‌ از بانکداری سبز و با استفاده از مطالعات نظری و تجربیات بین‌المللی و کسب نظر از خبرگان و صاحبنظران مربوطه، عوامل موثر بر گرایش شبکه بانکی کشور به بانکداری سبز را با بهره‌گیری از روش دلفی، تحلیل پرسشنامه و آزمون فریدمن شناسایی و تحلیل می‌نماید. براساس نتایج پژوهش، به‌ترتیب چهار معیار اصلی اقتصادی، ساختاری، مدیریتی و اجتماعی در اثرگذاری بر این گرایش شناسایی گردید. در بخش زیرمعیارها نیز نرخ تورم بالا، ارزان بودن نسبی قیمت انرژی و وجود بازارهای موازی پرسود در کنار سپرده‌گذاری سبز از مهمترین علل در گرایش کم به بانکداری سبز عنوان شده است؛ همچنین سهم قوانین و مقررات و نظام حقوقی، نظام کارگزینی، ارتقا و تشویق مدیران و کارکنان بانکی، نظام نظارتی بانک مرکزی، سهم نگرش مدیران‌ارشد نسبت به مسائل زیست‌‌محیطی، حاکمیت شرکتی، نظارت داخلی بانک، وزن توجه به بانکداری سبز در انتخاب و تصمیم مشتریان، نگرش جامعه نسبت به مسائل زیست‌محیطی و فرهنگ تقاضامندی و مطالبه‌گری از جمله مهمترین زیرمعیارها موثر بر گرایش شبکه بانکی کشور به بانکداری سبز ارزیابی و معرفی شده است.

identification and analysis of effective factors on the trend of the iranian banking network to implement green banking

introductionglobal environmental changes have become a significant challenge for humanity, highlighting the need for robust support for environmental projects across all dimensions, including financial and economic. integrating ethics and human and social values with environmental concerns in economic activities creates a new approach for sectors such as banking, manufacturing, industry, and insurance, reshaping their operations in response to these challenges. it is necessary to put aside the purely market-oriented approaches focused on the rapid development of financial markets at any cost, so that other policies with greater health can replace them. meanwhile, the concept called green banking is one of the most important examples of this support. this kind of banking, as an important part of ethical banking, plays a special role in protecting the environment. with a comprehensive explanation of green banking and by using theoretical studies and international experiences and obtaining opinions from relevant experts and experts, this research identified the factors affecting the trend of the country’s banking network towards green banking by using the delphi method, questionnaire analysis and friedman’s test. materials and methodsthe current research is completely practical in terms of its purpose and qualitative and descriptive-analytical in terms of implementation method. first, by using the delphi method, the factors affecting the tendency of the banking to implement green banking are identified, and then the relevant data is collected using a questionnaire. in the following, the known factors are ranked and prioritized with friedman’s test. the statistical population of this research was all managers and banking experts in tehran. in the delphi method, a standard statistical sample typically ranges from 10 to 30 questionnaires, with 28 initially considered for this research. after follow-up, 23 questionnaires were completed and included in the analysis. additionally, 142 questionnaires were prepared and collected for friedman’s test implementation. at this stage, a likert scale was used for the research questions, scored by managers, branch heads, and banking experts. a combined method has been used in the collection of research statistical data. at first, the concepts of green banking and ethical banking have been explained by using the library method and conducting free theoretical and field studies. in the following, with the delphi technique and obtaining the opinions of relevant experts and experts, the most important factors affecting the tendency of the banking network to implement green banking have been calculated. in the following, the remaining important factors have been added to the set of factors with the method of intellectual generation.   results and discussionbased on the results of the research, four main economic, structural, managerial and social criteria were identified in order to influence this tendency. in the sub-criteria section, the high inflation rate, the relative cheapness of energy prices and the presence of profitable parallel markets along with green deposits are mentioned as the most important reasons for the low tendency towards green banking. also, the laws and regulations and the legal system, the recruitment system, the promotion and encouragement of bank managers and employees, the central bank’s supervisory system, the senior managers’ attitudes towards environmental issues, corporate governance, the bank’s internal supervision, the attention to green banking in the selection and decision customers, society’s attitude towards environmental issues and the culture of demand among the most important sub-criteria affecting the trend of the iranian banking towards green banking have been evaluated and introduced.