نقش هوش اجتماعی در ارتباط بین نظام ارزشی و تفکر جنایی (موردمطالعه: نوجوانان خانواده‌های تحت پوشش نهادهای حمایتی)

زمینه و هدف: بسیاری از رفتارهای هنجارشکنی که در نوجوانان بروز می‌کند، ریشه در باورهای نادرست و تفکر جنایی آن‌ها دارد؛ بنابراین با بررسی عوامل موثر بر تفکر جنایی، می‌توان در جهت کاهش این رفتارها کوشید. هدف پژوهش حاضر دستیابی به میزان نقش میانجی هوش اجتماعی در ارتباط بین نظام ارزشی و تفکر جنایی بود.روش: این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش، توصیفی از نوع همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری بود؛ جامعۀ آماری شامل همۀ دانش‌آموزان دختر و پسر متوسطۀ دورۀ دوم خانواده‌های تحت پوشش نهادهای حمایتی (کمیتۀ امداد و بهزیستی) بود که در سال تحصیلی 98-97 در شهرستان قلعه گنج مشغول به تحصیل بودند؛ ازاین‌بین 319 نفر به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش­نامه‌های تفکر جنایی، هوش اجتماعی ترومسو و نظام ارزشی شوارتز جمع‌آوری و با استفاده از روش تحلیل معادلات ساختاری با کمک نسخۀ 24 نرم‌افزار amos و spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که نظام ارزش تاثیر مثبتی بر هوش اجتماعی (p<0.001, β=0.48)شرکت‌کنندگان پژوهش داشته است. هوش اجتماعی (p < 0.001, β = -0.69) و نظام ارزشی (p < 0.001, β = -0.47) هر دو تاثیر منفی بر تفکر جنایی داشتند. همچنین شاخص‌های برازش نشان داد که مدل پیش‌فرض از برازش مناسب برخوردار است و هوش اجتماعی نقش میانجی را در ارتباط بین نظام ارزشی و تفکر جنایی ایفا می‌کند. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که هوش اجتماعی در کنار نظام ارزشی، عاملی موثر در کاهش تفکر جنایی است؛ بنابراین با تقویت نظام ارزشی و هوش اجتماعی نوجوان با استفاده از برنامه‌های فرهنگی و تربیتی که توسط نهادهای حمایتی برگزار می‌شود، می‌توان از بروز تفکر جنایی و درنتیجه از گرایش به رفتارهای بزهکارانه در آنها جلوگیری کرد.

the role of social intelligence in the relationship between value system and criminal thinking (case study: teenagers from families covered by support institutions)

background and objectives: many of the norm-breaking behaviors that occur in teenagers are rooted in their false beliefs and criminal thinking; therefore, by examining the factors affecting criminal thinking, we can try to reduce these behaviors. the aim of the present study was to find the mediating role of social intelligence in the relationship between value system and criminal thinking.method: in terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of method, it is considered as a descriptive and correlational study and structural equations modeling. the statistical population included all high school boys and girls of the second grade of families covered by support institutions (relief and welfare committee) who were studying in qala ganj city in the academic year of 1997-1998. among these, 319 individuals were selected to participate in the research through convenient sampling. the data were collected using criminal thinking questionnaires, tromsø social intelligence and schwartz’s value system and were analyzed using the structural equation analysis method with the help of amos and spss software version 24.findings: the research findings showed that the value system had a positive effect on the social intelligence (p<0.001, β=0.48) of the research participants. both social intelligence (p < 0.001, β = -0.69) and value system (p < 0.001, β = -0.47) had a negative effect on criminal thinking. also, the fit indices showed that the default model has a good fit and social intelligence plays a mediating role in the relationship between value system and criminal thinking.results: based on the findings, it can be concluded that social intelligence, along with the value system, is an effective factor in reducing criminal thinking. therefore, by strengthening the value system and social intelligence of teenagers by using cultural and educational programs organized by support institutions, it is possible to prevent the emergence of criminal thinking and, as a result, the tendency to delinquent behavior in them.