مطالعۀ کیفی پیامدهای کارتن‌خوابی در شهر تهران

زمینه و هدف: کارتن‌خواب‌ها، از آسیب‌پذیرترین و مطرودترین گروه‌های شهری هستند که با مشکلات پیچیده‌ای درگیرند. آمار دقیقی از تعداد افراد کارتن‌خواب، در ایران در دسترس نیست؛ ولی واقعیت‌ها از افزایش چشمگیر این گروه آسیب‌پذیر حکایت دارد. هدف از این تحقیق،واکاوی پیامدهای کارتن خوابی مردان در شهر تهران است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و در زمرۀ پژوهش‌های کیفی قرار می‌گیرد. مشارکت‌کنندگان، مردان کارتن‌خواب و مطلعین کلیدی محلی هستند که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. تکنیک مورد استفاده برای جمع‌آوری اطلاعات، «مصاحبۀ نیمه‌ساخت‌یافته» است. این پژوهش، برای افراد کارتن‌خواب پس از مصاحبۀ هجدهم و برای مطلعین کلیدی پس از مصاحبۀ پنجم به اشباع نظری رسید. داده‌ها از طریق روش تحلیل مضمون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: در فرایند تحلیل بر مبنای مفاهیم پایه، چهار مضمون فراگیر شامل پیامدهای سطح فرد، جامعه، خانواده و محله شناسایی شد. مضامین سازمان دهنده در سطح فرد شامل مضامین اختلالات روانی، تروما، مرگ، شکل‌گیری هیجانات و احساسات منفی، اعتیاد و تداوم آن و درونی شدن فرهنگ کارتن‌خوابی؛ در سطح جامعه شامل مضامین خشونت و درگیری، خریدوفروش مواد مخدر، سرقت / خفت‌گیری، پیوستن به گروه‌های مجرمانه، قمار، شیوع بیماری‌های پرخطر در سطح جامعه، طرد اجتماعی و زندان و پیامدهای آن؛ در سطح محله شامل مضامین ناامنی در محلات شهری، نارضایتی در ساکنان، احساس بدنامی اجتماعی / فرودستی محله‌ای، فروپاشی شیرازه و هویت محله‌ای و نقل مکان به دیگر محلات و در سطح خانواده شامل مضامین شکل‌گیری شخصیت ناسازگار در نهاد خانواده، از بین رفتن کارکرد و اقتدار فرد در نظام خانواده و فروپاشی شبکۀ ارتباطیفرد با خانواده است که استخراج شد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کارتن‌خوابی با انواع آسیب‌های اجتماعی مرتبط است و در چهار سطح اصلی فرد، جامعه، محله و خانواده پیامدهایی را به همراه دارد. مزمن شدن وضعیت فرد و در پیش گرفتن کارتن‌خوابی به‌عنوان سبکی از زندگی، از پیامدهای مستقیم این آسیب‌ها برای فرد است که نه‌تنها وی بلکه به‌طور همزمان طیف گسترده‌تری را نیز درگیر پیامدهای خود می‌کند.

a qualitative study of the consequences of sleeping in cardboard boxes in tehran

background and objectives: the squatters are one of the most vulnerable and neglected groups in the city who face complex problems. accurate statistics of the number of people sleeping in cardboard boxes are not available in iran; but the facts indicate a significant increase in this vulnerable group. the purpose of this research is to study the consequences of men’s sleeping in cardboard boxes in tehran.method: in terms of its objectives this study is of an applied research type and is classified as qualitative research. the participants are cardboard sleeping men and local key informants who were selected through purposive sampling. the technique used to collect the data is &semi-structured interview&. this research reached theoretical saturation for people sleeping in cardboard boxes after the 18th interview and for key informants after the 5th interview. the data was analyzed through thematic analysis method.findings: in the process of analysis based on basic concepts, four comprehensive themes were identified, including the consequences of individual, community, family and neighborhood levels. the organizing themes at the individual level include the themes of mental disorders, trauma, death, the formation of negative emotions and feelings, addiction and its continuation, and the internalization of the cardboard sleeping culture; at the community level, including themes of violence and conflict, drug buying and selling, robbery/abduction, joining criminal groups, gambling, the spread of high-risk diseases at the community level, social exclusion and prison and its consequences; at the neighborhood level, it includes the themes of insecurity in urban neighborhoods, dissatisfaction among residents, the feeling of social stigma / neighborhood inferiority, the collapse of foundation and neighborhood identity and moving to other neighborhoods, and at the family level, it includes the themes of the formation of incompatible personality in the family institution, the loss of function and the authority of the individual in the family system and the collapse of the communication network between the individual and the family were extracted.results: the results of the research show that cardboard sleeping is related to all kinds of social damage and has consequences at the four main levels of the individual, society, neighborhood and family. the chronicity of a person’s condition and the adoption of sleeping in cardboard box as a lifestyle are the direct consequences of these injuries for the person, which not only affects him but also a wider range of consequences.