طراحی مدل بومی سرمایۀ اجتماعی برای پیشگیری از جرائم سایبری

زمینه و هدف: به‌موازات پیدایش و گسترش فناوری‌های نوین در زندگی روزمره، جوامع شاهد ظهور نسل جدیدی از جرائم، بزهکاران و بزه‌دیدگان هستند و در این راستا تامین امنیّت شهروندان با ارتقای سرمایۀ اجتماعی از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف در این پژوهش، طراحی مدل بومی سرمایۀ اجتماعی برای پیشگیری از جرائم سایبری است.روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی و از نظر نوع مطالعه، کیفی مبتنی بر گرندد تئوری است. جامعۀ آماری تحقیق شامل نخبگان حوزۀ آسیب‌شناسی فضای سایبری می‌باشد که با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند و ضمن اشباع نظری، 44 نفر از متخصصان و بزهکاران سایبری انتخاب شد. از مصاحبۀ نیمه‌ساخت­ یافته به‌عنوان ابزار گردآوری داده‌ها استفاده شده و برای رسیدن به پایایی از اعتبار محتوا و از دیدگاه­های متخصصان و استادان و برای روایی از مقایسه‌های تحلیلی استفاده شده است. در این پژوهش، داده‌ها در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه‌وتحلیل می‌شود.یافته‌ها: در این پژوهش، شش مولفه به‌عنوان شرایط علّی، سه مولفه به‌عنوان بسترساز زمینه‌ای، سه مولفه به‌عنوان شرایط مداخله‌گر، سه مولفه به‌عنوان پیامد، 9 مولفه به‌عنوان استراتژی شناسایی و بررسی شد. درنهایت، تدابیر خانواده­ محور، ایجاد نشاط ملی و رضایتمندی، شفافیت در عملکرد کارگزاران، درونی کردن باورهای دینی و... به‌عنوان سرمایۀ اجتماعی بومی مطرح می‌شود.نتیجه‌گیری: نهادینه‌سازی اخلاق سایبری با تاکید بر تقویت سرمایۀ اجتماعی در قبال تحولات ساختاری آن به‌واسطه الگوی ایرانی اسلامی بسیار مهم و ضروری است.

Designing a Native Model of Social Capital to Prevent Cybercrime

Background and objectives: Along with the emergence and spread of new technologies in everyday life, societies are witnessing the emergence of a new generation of criminals, delinquents and victims, and in this regard, ensuring the security of citizens by promoting social capital is very important. The purpose of this study is to design a native model of social capital for the prevention of cybercrime.Methodology: In terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of its nature it is considered as a qualitative study based on grounded theory. The statistical population of the study includes the elites in the field of cyberspace pathology. Using purposive sampling and theoretical saturation, 44 cyber specialists and criminals were selected. Semistructured interviews have been used as data collection tools; to achieve reliability and validity, content validity and the perspectives of experts and professors and analytical comparisons have been used. In this research, the data are analyzed in three stages of open, axial and selective coding.Findings: In this study, six components were identified and examined as causal conditions, three components as contextual context, three components as interventionist conditions, three components as outcome, and 9 components as strategy. Finally, familyoriented measures, creating national vitality and satisfaction, transparency in the performance of agents, internalization of religious beliefs, etc. are introduced as native social capital.Results: The institutionalization of cyber ethics with emphasis on strengthening social capital in the face of its structural changes through the IranianIslamic model is very important and necessary.