تحلیل رابطۀ جامعه‌شناختی عوامل موثر بر قانون‌گریزی(مورد مطالعه: جوانان 20 تا 34 ساله مناطق شهر مشهد)

زمینه و هدف: قانون‌گریزی به‌عنوان یک مسئله اجتماعی، نظم را مختل می‌کند. این پدیده ناشی از کاهش زمینه‌های اجتماعی در جامعه سبب تضعیف همبستگی، کم‌رنگ شدن انسجام و بی‌اعتمادی می‌شود. هدف پژوهش حاضر، تحلیل رابطۀ جامعه‌شناختی عوامل موثر بر قانون‌گریزی است. روش: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی از نوع پیمایشی است. جامعۀ آماری جوانان 20 تا 34 ساله مناطق شهر مشهد می‌باشد که براساس فرمول کوکران به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی ساده 500 نفر انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامۀ محقق­ ساخته استفاده شده است. روایی همگرا کل برابر با 0/488 و برای پایایی از آلفای کرونباخ برابر 0/764 استفاده شده است. داده‌ها از طریق آمار توصیفی و آزمون‌های آماری اسپیرمن و رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: حاکی است که میانگین قانون‌گریزی متوسط روبه بالا به دست آمده است. بیش از نیمی از پاسخگویان از میانگین متوسط روبه پایین سرمایۀ اجتماعی و فرهنگی برخوردار بوده‌اند. در حوزۀ ابعاد اعتقادی، معرفتی، مناسکی و عواطف دینی بالای 50 درصد پاسخگویان ضعیف بوده‌اند. بیش از نیمی از جوانان در جامعه از فقر و ابعاد آن بهره برده‌اند. با استناد به آزمون اسپیرمن در سطح معناداری ( p≤0/50)، ضرایب همبستگی نشان از این دارد که فقر (0/512)، دین‌داری (0/505)، سرمایۀ فرهنگی (0/489)، سرمایۀ اجتماعی (0/486)، رابطه نسبتاً مستقیم و متوسطی با قانون‌گریزی دارند. نتایج بتای رگرسیون نشان داد که سرمایۀ اجتماعی (0/151)، سرمایۀ فرهنگی (0/146)، فقر (0/120) و دین‌داری (0/113) با سطح خطای 0/01 در حدود 0/52 از تغییرات قانون‌گریزی را تبیین می‌کنند.نتیجه‌گیری: با افزایش اعتماد تعمیم‌یافته، مشارکت مدنی و پیوند و ارتباط با شهروندان در سطح جامعه، ارتقای آگاهی و بینش افراد نسبت به پیامدهای قانون‌گریزی، تقویت مولفه‌های دین‌داری در سطح زندگی و کاهش ابعاد فقر در سطح زندگی مردم می‌توان جلوی رفتارهای منحرفانه قانون‌شکنی را کنترل و کاهش داد.

Sociological Relationship Analysis of Factors Affecting Lawlessness (Case Study: 20- to 34-Year-Old Youths in Mashhad)

Background and objectives: Lawlessness as a social issue disrupts order. This phenomenon, due to the reduction of social contexts in society, weakens solidarity, diminishes cohesion and distrust. The purpose of this study is to analyze the sociological relationship between the factors affecting lawlessness.Methodology: In terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of its nature it is considered as a descriptiveanalytical and survey type. The statistical population is 20 to 34yearold youths in Mashhad city. Based on Cochran’s formula, 500 people were selected by simple random cluster sampling. A researchermade questionnaire was used to collect data. Total convergent validity was equal to 0.488 and Cronbach’s alpha was equal to 0.764 for reliability. Data were analyzed by descriptive statistics, Spearman and regression tests using SPSS software.Findings: The findings indicate that the mean of the lawlessness is calculated as moderate above. More than half of the respondents had a belowaverage social and cultural capital. In the field of beliefs, epistemology, rituals and religious emotions, more than 50% of the respondents were poor. More than half of the youths in the society have benefited from poverty and its dimensions. According to Spearman test at the level of significance (p≤0.05), correlation coefficients show that poverty (0.512), religiosity (0.505), cultural capital (0.489), and social capital (0.486) have a relatively direct and moderate relationship with lawlessness. Beta regression results showed that social capital (0.151), cultural capital (0.146), poverty (0.120) and religiosity (0.113) with an error level of 0.01 explain about 0.52 of the changes in lawlessness.Results: By increasing generalized trust, civic participation and connection with citizens at the community level, raising awareness and insight into the consequences of lawlessness, strengthening the components of religiosity in living standards and reducing poverty in people’s lives, deviant lawbreaking behaviors can be controlled and reduced.