تعیین عوامل راهبردی موثر بر پیشگیری از جرایم سایبری با رویکرد دلفی فازی

زمینه و هدف: ویژگی‌های محیط سایبر و در نتیجة آن پیچیده‌تر شدن جرایم سایبری موجب زمان‌بر و هزینه‌بر شدن کشف این جرایم شده است در نتیجه توجه به پیشگیری از جرایم سایبری از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد؛ هدف از این پژوهش تعیین عوامل راهبردی موثر بر پیشگیری از جرایم سایبری است. روش‌شناسی: روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، توصیفی پیمایشی است. جامعة آماری این پژوهش را خبرگان پلیس فتا ناجا به تعداد 15 نفر تشکیل می‌دهند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامة محقق ساخته است که پایایی پرسشنامه از روش ضریب آلفای کرونباخ با مقدار 0/89 و روایی پرسشنامه با روش محتوایی تایید شد همچنین با استفاده از روش دلفی فازی، در دو مرحله به جمع‌آوری اطلاعات از خبرگان مورد نظر اقدام گردید و کلیدی‌ترین آنها انتخاب شدند. با توجه به ماهیت این پژوهش، جهت تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از روش دلفی فازی و از نرم افزارهای excel و spss استفاده گردید. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل راهبردی موثر بر پیشگیری از جرایم سایبری، در 31 عامل و 7 گروه شامل عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی، عوامل فنی، عوامل ایجابی، عوامل سلبی، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی می‌باشند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، فرهنگ‌سازی و تولید رسانه‌ای، آگاه‌سازی خانواده‌ها، استفاده از ابزارهای امنیتی توسط کاربران، در اختیار داشتن نیروهای متخصص و آموزش دیده از جمله عوامل موثر و نقش آفرین در پیشگیری از جرایم سایبری می‌باشند که بایستی در طراحی و انتخاب برنامه‌ریزی‌های راهبردی مناسب مورد توجه ویژه قرار گیرند.

Determining Strategic Factors Affecting the Prevention of Cybercrime with Fuzzy Delphi Approach

Background and objectives: The characteristics of the cyber environment and, as a result, the increasing complexity of cybercrime have made the detection of these crimes time consuming and costly, therefore, it is very important to pay attention to the prevention of cybercrime. The purpose of this study is to determine the strategic factors affecting the prevention of cybercrime. Methodology: In terms of its objectives this study is of an applied research type and in terms of the nature it is considered as a descriptivesurvey study. The statistical population of this study consists of 15 I. R. I. CyberPolice experts. The data collection tool was a researchermade questionnaire. The reliability of the questionnaire was confirmed using Cronbach’s alpha coefficient method with a value of 0.89 and the validity of the questionnaire was confirmed by content method. Also, using fuzzy Delphi method, the data was collected from the experts in two stages and the most key ones were selected. Due to the nature of this research, fuzzy Delphi method and Excel and SPSS software were used to analyze the collected data. Findings: The findings of this study showed that the most important strategic factors affecting the prevention of cybercrime are 31 factors and 7 groups, including cultural factors, social factors, technical factors, positive factors, negative factors, internal, and external factors. Results: According to the results of research, culture and media production, family awareness, use of security tools by users, having specialized and trained personnel are among the effective and roleplaying factors in the prevention of cybercrime that should be taken into considerations in the design and selection of appropriate strategic planning