شناسائی عوامل موثر و میزان تمایل به انتخاب روش‌های مختلف همسواری دوچرخه شخصی با اتوبوس، مطالعه موردی: شهر اصفهان

یکپارچه‌سازی دو گونه حمل‌و‌نقلی دوچرخه‌سواری و اتوبوس‌های همگانی درون شهری، از طریق فراهم سازی امکان حمل دوچرخه شخصی با اتوبوس یا روش همسواری (bikeonbus) را می توان یکی از رویکردهای موثر برای استفاده بیشتر از حمل‌و‌نقل همگانی در نظر گرفت. در این مقاله، نتایج تحقیق انجام شده برای شناسایی پارامترهای موثر بر میزان تمایل رانندگان خودروهای شخصی به انتخاب این گونه حمل‌و‌نقل ترکیبی و روش همسواری مطلوبتر از منظر آنها ارائه شده‌است.  اعمال برخی روش‌های دوچرخه‌سواری جدید، بررسی همسواری به جای جدا‌سواری،  اولویت‌بندی معیارهای مورد استفاده جهت انتخاب شیوه های مختلف همسواری و تعیین میزان تمایل به استفاده از این روش‌ها، از جمله نوآوری های این تحقیق می باشند.  اولویت‌بندی معیارها و روش‌های همسواری بر اساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از اطلاعات حاصله از پرسشنامه‌هائی انجام گرفت که به روش مصاحبه‌ای از خبرگان حمل‌و‌نقل و رانندگان خودروهای شخصی اصفهان جمع آوری شده بودند. از داده‌های خبرگان برای تشکیل ماتریس هندسی مقایسه‌ی زوجی معیارها و از داده های شهروندان برای مقایسه زوجی بین گزینه‌ها استفاده شد. نتایج  نشان داد که بر اساس نظرات خبرگان، معیار زمان سفر با وزن نسبی 0.294، بیشترین تاثیر را در تعیین روش همسواری دارد و معیارهای مجموع هزینه‌های مسافر و احساس امنیت از سرقت دوچرخه به ترتیب با وزن نسبی 0.227 و 0.218 در رتبه‌های بعدی قرار دارند. همچنین بر اساس نظرات شهروندان، روش های استفاده از اسکوترهای برقی، کابین‌های ویژه حمل دوچرخه و دوچرخه‌های تاشو به ترتیب با وزن نسبی 0.249،  0.197 و 0.190، به عنوان مطلوبترین روش‌های همسواری دوچرخه شخصی با اتوبوس شناخته شدند.

Identification of contributing factors and utility rate of choosing various Bike-on-Bus methods, a case study of Isfahan City

The integration of public transport and bicycle modes via using BikeonBus methods could be considered as one of the effective policies to increase the public transport patronage. This article presents the results of a research, undertaken to identify the underlying measures contributing to the drivers’ willingness to choose BikeonBus options and to choose the best favored options. Some of the innovations of this research could be enumerated as the inclusion of a number of new cycling methods, consideration of cycling in the BikeonBus context, and prioritization of underlying factors contributing to the utility rate of using these methods. The Analytic Hierarchy Process method was used to prioritize these measures and to identify the most favored BikeonBus mode options. The required data was collected through the questionnaires completed by two representative sample groups namely, transportation professionals and private car users in Isfahan. The data related to the transportation professionals was used to derive pairwise comparison matrices. The data related to the private car users was then used for the pairwise comparison of options. The results indicated that the most relevant measures to choose the best BikeonBus methods, in descending order of their importance were: total travel time, total trip costs and the feeling of insecurity from theft, respectively. The relative weight of these measures were 0.294, 0.227 and 0.218, respectively. The most favored BikeonBus methods were identified as electric scooters, special cabins for carrying bicycles and folding bikes, respectively. The relative weight of these measures were 0.249, 0.197 and 0.190, respectively.