تحلیلی بر جهت‌گیری سیاست‌ها در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ و نقل پایدار: بکارگیری مدل‌سازی معادلات ساختاری (sem)

یکی از سوالات مهم سیاست‌گذاران در کشور این است که برای کاهش آلودگی و مشکلات استفاده بیش از حد خودروهای شخصی در شهرها آیا بهتر است نخست به فرهنگ‌سازی پرداخت یا زیرساخت‌های حمل و نقلی پایدار را توسعه داد؟ تحقیق حاضر قصد دارد تا با گردآوری داده‌های مربوط به هنجارهای محیط‌زیستی مربوط به استفاده از خودروهای شخصی (فرهنگسازی) و داده‌های مربوط به زیرساخت‌های پایدار حمل و نقلی از طریق پرسشگری میدانی (توزیع بیش از 1000 پرسش‌نامه) به سوال تحقیق پاسخ دهد. نتایج مدل‌سازی معادلات ساختاری (sem) برای آزمودن فرضیه تحقیق شامل ارتباط دو دسته متغیر مستقل و پنهان فرهنگ‌سازی و زیرساخت بر انتخاب شیوه پایدار (متغیر وابسته) حاکی از برازش خیلی خوب مدل است (χ²/df=2.87, p< 0.001, rmsea= 0.057, gfi= 0.90). یافته‌های مدل نشان می‌دهد که در مناطقی از شهرها که بستر مناسب حمل و نقلی (از قبیل دسترسی مناسب به حمل و نقل عمومی، پیاده‌رو یکپارچه و ایمن) برای شهروندان فراهم نباشد، نمی‌توان توقع داشت که فرهنگ‌سازی سیاست کاربردی برای تغییر رفتار شیوه حمل و نقلی باشد. در واقع، تا بستر و زیرساخت‌ مناسب فراهم نباشد، سیاست فرهنگ‌سازی یک حد آستانه داشته و توسعه‌ی زیرساخت شیوه‌های پایدار (از قبیل حمل و نقل عمومی و پیاده‌روی) دارای اولویت است.

A Study on the Policy Orientation towards Development of Sustainable Transportation: An Application of Structural Equation Modeling (SEM)

Development of sustainable transport infrastructures or cultural program is one of important questions of policymakers in developing countries such as Iran. The present study aimed to answer this question by collecting data of environmental norms (normactivation model) and built environment characteristics in an Iranian setting. More than 1000 forms were distributed among households in Rasht. Structural equation modeling (SEM) was used to test the hypothetical relationships between latent factors and sustainable mode choice. The model showed a good fit (Χ²/df=2.87, p< 0.001, RMSEA= 0.057, GFI= 0.90). Findings indicated where the regions lack safe and integrated sustainable infrastructure, cultural program is not an efficient policy for changing mode choice travel behavior. In these regions, development of sustainable transport modes is preferred policy for reducing car use. To increase the share of sustainable travel modes policymakers could facilitate walking and bicycling infrastructures. Furthermore, initiatives targeted to increase the accessibility level of households to public transportation may also hold promise.