پهنه بندی خطر سیل در مراکز انسانی و اقتصادی استان خراسان جنوبی با استفاده از منطق فازی

بلایای طبیعی همانند سیل همواره وجود داشته و در هر دوره ای با وقوع آن مشکلاتی برای بشریت به وجود آمده است و تقریبا می توان گفت که بشر هیچگاه قادر به جلوگیری از وقوع این پدیده نبوده است. اگرچه با گذر زمان و پیشرفت علم از میزان خسارات مادی و جانی آن تا حدود زیادی کاسته شده است. سیل یک پدیده طبیعی است که در هنگام بروز مانند هر بلای طبیعی دیگری دارای آثار تخریبی غیرقابل اجتناب است. بر اساس جغرافیای طبیعی کشورمان و میزان حادثه‌خیزی برخی مناطق آن، در بعضی موارد اثرات سوء ناشی از وقوع سیل موجب خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری شده است. بخش اعظم مراکز انسانی کشور به‌لحاظ برخورداری از موقعیت کوهپایه‌ای و آب و هوای خشک و نیمه خشک، اگرچه در مقایسه با دیگر کشورها مقدار بارش در آن کم بوده و طی سال های نرمال، میزان بارشی حدود 250 میلیمتر دارد، اما بارش ها در برخی نقاط کشور با شدت و دبی سریع صورت گرفته و با در نظر گرفتن خشکی طبیعت، پس از یک بارش بلافاصله روان آب ها ایجاد شده و در صورت شدت بارش باعث سیلاب شده و خسارات هنگفتی به منابع کشاورزی و مالی مردم وارد می آورد. استان خراسان جنوبی نیز به‌دلیل اقلیم نیمه بیابانی و خشک و بارشهای نامنظم و سیل‌آسا، از پتانسیل سیل‌خیزی قابل توجهی برخوردار است که فعالیتهای انسانی و به‌هم خوردن تعادل اکولوژیک نیز موجب افزایش میزان خسارات شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از شیوه استنادی به دنبال شناسایی و پهنه بندی مناطق مستعد سیل مبتنی بر منطق فازی و با استفاده از gis در این استان است. یافته های پژوهش نشان می دهد که حدود 37 درصد از جمعیت و مراکز مهم اقتصادی و زیرساختهای این استان در معرض خطر سیل قرار دارند.