پیش‌یابی میانگین روزانۀ دما در کرانه‌های جنوبی دریای خزر و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسیل

پیش‌یابی دما، یکی از فراسنج‌های مهم آب و هواشناسی است که نقش اساسی در واکاوی تغییرات اقلیمی دارد. در این پژوهش، از داده‌های سطحی میانگین روزانۀ دمای ایستگاه‌های منتخب در کرانه‌های دریای خزر (انزلی، گرگان، رشت، بابلسر و رامسر) و داده‌های جو بالا (ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال) استفاده شده است. کمینه و بیشینۀ این ایستگاه‌ها از بازۀ زمانی 1357/10/11 تا 1389/10/11 خورشیدی به‌مدت 11689 روز، از سازمان هواشناسی کشور دریافت شده است و داده‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال برای ساعت‌های (00:00، 03:00، 06:00، 09:00، 12:00، 15:00، 18:00 و 21:00 زولو) از بازۀ زمانی 1979/01/01 تا 2011/01/01 میلادی به‌کمک داده‌های چهار دید‌بانی در روز، از تارنمای مرکز ncep/doe برای سراسر نیمکرۀ شمالی استخراج شد. سپس همبستگی بین داده‌های میانگین روزانۀ دما و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال در سراسر نیمکرۀ شمالی محاسبه شد. نتایج همبستگی نشان داد ایالات متحدۀ آمریکا با 28، شمال چین 30، آفریقا 53 و ژاپن با 69 یاخته، دارای بیشترین یاخته‌ هستند. در نیمکرۀ شمالی، 180 نقطه وجود دارد که همبستگی آنها با دمای ایستگاه‌های منتخب بسیار زیاد است. همچنین، الگوی پیش‌یابی ایستگاه‌ها نشان می‌دهد به‌اِزای هر یک ژئوپتانسیل متر افزایش، میانگین روزانۀ دمای ایستگاه‌های انزلی، گرگان، رشت، بابلسر و رامسر به‌ترتیب 0/1، 1/1، 0/1، 0/1، 0/1 درجۀ سلسیوس افزایش خواهد داشت.

Forecasting Average Daily Temperature in the Southern Coast of the Caspian Sea and its Relationship with Geopotential Height

Forecasting temperature as one of the important climatic parameters plays a major role in climate change research. Therefore, in this study, the surface data of the average daily temperature of selected stations in the Caspian Sea (Anzali, Gorgan, Rasht, Babolsar and Ramsar) and the data of Geopotential height of level of 500 hPa whose data were extracted from the website NCEP/DOE under the US National Oceanic and Atmospheric Organization in hours 00:00, 03:00, 06:00, 09:00, 12:00, 15:00, 18:00, and 21:00 in the Zulu. During the period from 01/01/1979 to 01/01/2011 AD, four observation days per day were extracted from the NCEP / DOE website for the whole of the northern hemisphere, and then the correlation between the average daily temperature and geopotential data of the 500 hPa equilibrium was calculated throughout the northern hemisphere. The results of the correlation showed that the US with 28, the northern China with 30, Africa with 53 and at last, Japan with 69 pixels have the most pixels. In general, in the northern hemisphere, there are 180 points whose correlation with the temperature of selected station is very high. Also, the forecasting model of stations shows that for each geopotential meter increase, the average daily temperatures of the stations of Anzali, Gorgan, Rasht, Babolsar, and Ramsar increases as 0.1, 1.1, 0.1, 0.1, and 0.1 respectively.