کاربرد شاخص ‌های ژئومورفومتریک در تعیین کمیت ژئودایورسیتی مناطق کوهستانی مطالعۀ موردی: کوهستان میشو داغی، شمال غرب ایران

ارزیابی ژئودایورسیتی یکی از مراحل اولیه و اصلی در توسعۀ اقدامات حفاظت از زمین است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی کمی تنوع زمینی تودۀ کوهستانی است که از شدت نمایان‌بودن مورد اغفال است. این پژوهش، یک روش استانداردشدۀ احتمالی پیشنهاد می‌کند که از طریق جمع مقادیر عناصر تراکم آبراهه، فرکانس جریان، برجستگی ارتفاع، شدت فرسایش، گرادیان شیب، رطوبت توپوگرافی، شیب طولی رودخانه، نسبت مساحت سطح، فراوانی ناهمواری و لیتولوژی محاسبه می‌شود. نتایج نشان‌دهندۀ آن بود که تنوع تراکم آبراهه در دامنه‌ها بیشتر است. مقادیر زیاد تنوع در عامل زمین‌شناسی مربوط به بستر زمین‌شناسی مقاوم در برابر فرسایش است. زاویۀ شیب بیشتر تنوع بیشتری را در منطقه ایجاد می‌کند. مقدار زیاد شاخص شدت فرسایش موجبات شکل‌گیری تنوع بیشتری را در منطقه فراهم کرده است. مقدار زیاد فرکانس جریان >5 در منطقه موجبات تنوع بیشتری در منطقه شده است. مقادیر زیادتر شاخص فراوانی ناهمواری به‌طور دقیق بر مناطقی منطبق است که تغییر شکل چشمگیری دارند و نشان‌دهندۀ تنوع بیشتری است. بیشترین مقدار شاخص رطوبت توپوگرافی 20.8 و در مناطق دشتی است. مقادیر نزدیک به 0.00 یا 1.00 برجستگی ارتفاع هر دو توپوگرافی زیر افقی را نشان می‌دهند که مقدار نزدیک‌تر 1.00 نشان‌دهندۀ تنوع بیشتری در منطقه است. مقادیر زیاد نسبت مساحت سطح، حاکی از یک منطقۀ ناهموار با تنوع زیاد است. بخش‌هایی تنوع بیشتری دارند که مقادیر شاخص شیب طولی رودخانۀ بیشتری به خود اختصاص داده‌اند. در کل، حد فاصل گسل شمالی و جنوبی کوهستان بیشترین تنوع را در اطراف خود ایجاد کرده است. روش ارائه‌شده ابزاری بالقوه و موثر برای حمایت از فرایندهای تصمیم‌گیری دربارۀ مدیریت و حفاظت از ژئودایورسیتی در مقیاس‌های مختلف با کاربردهای احتمالی بیشتر در ایران است.

the use of geomorphometric indices for quantifying the geodiversity of mountainous areas (case study: mishu mountain, northwestern iran)

geodiversity assessment is one of the first and main steps in the development of land conservationgeodiversity of a dissection index (di), elevation relief (er), slope grlength (sl), drainage density (dd), stream frequency (fu), topographic wetness index (twi), and lithology. in general, the distance between the northern and southern faults of the studied mountain had created the most diversity around it. the presented method can be a potentially effective tool for supporting decision-making processes regarding management and protection of geodiversity at different scales with possible applications in iran.