تحلیل ساختاری متغیرهای تاب‌آوری سکونتگاههای شهری جدید دربرابر خطر زلزله نمونه پژوهش: منطقة شهری اصفهان بزرگ

تاب‌آوری دربرابر سوانح طبیعی که نحوة تاثیرگذاری ظرفیت‌های جغرافیایی، اقتصادی، نهادی و ... جوامع دربرابر سوانح است، ازجمله مسائلی است که باید در هر جامعه به آن توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل ساختاری متغیرهای موثر بر تاب‌آوری سکونتگاههای شهری جدید دربرابر خطر زلزله در منطقة شهری اصفهان است. با توجه به مولفه‌های بررسی‌شده و ماهیت موضوع، این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت، براساس روش‌های جدید علم آینده‌پژوهشی، تحلیلی و اکتشافی است. برای گرد‌آوری اطلاعات نیز، از روش اسنادی و کتابخانه‌ای استفاده شده‌است. جامعة آماری این پژوهش شش سکونتگاه جدید شاهین‌شهر، سپاهان‌شهر، مجلسی، فولادشهر، بهارستان و شهید کشوری است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های ماتریس مستقیم نشان داده‌است که متغیرهای تنوع محیط جغرافیایی، سطح آگاهی دربارة زلزله‌خیزی محل سکونت و تراکم جمعیت به‌ترتیب با امتیاز 159، 158 و 146 به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای تاثیرگذار، و متغیرهای میزان شدت خسارت، ظرفیت جبران خسارت و نزدیکی به نواحی مخاطره‌آمیز به‌ترتیب با امتیاز 191، 162 و 157 به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای تاثیرپذیر شناسایی شده‌اند. همچنین تحلیل اولیة داده‌های ماتریس نشان داده‌است که درمجموع، 7579 رابطه برای ماتریس وجود دارد و درجة پرشدگی ماتریس 63.29 درصد است. این امر حاکی از این است که عوامل انتخاب‌شده تاثیر نسبتاً زیاد و پراکنده‌ای بر همدیگر داشته‌اند و درواقع سیستم وضعیت ناپایداری داشته‌است.

analysis of the interaction of resilience variables of new urban habitations against earthquake risk: a case study of isfahan metropolitan)

disaster resilience, which is actually how the geographical, economic, institutional, etc. capacitiesof societies are affected by disasters, is one of the issues that should be considered in every society.the purpose of this study is to analyze the interaction of effective variables on the resilience of newurban habitations in the urban area of isfahan against earthquake risk. considering the studiedcomponents and the nature of the subject, the approach of this research is descriptive-analytical. thestatistical population of this study includes 6 new urban habitations of shahinshahr, majlesi,sepahanshahr, fooladshahr, baharestan, and shahid keshvari. this research is applied in terms ofpurpose and in the research literature section, information has been collected through documentary andlibrary methods. the results of direct matrix data analysis lead to the identification of the variables ofgeographical environment diversity, level of knowledge about seismicity of habitat, and populationdensity as the most important variables and variables of severity, compensation capacity, andproximity to the most important areas as the most important variable. also, the results of indirectmatrix data analysis have shown that the variables of geographical environment diversity, level ofknowledge about seismicity of the region, and population density are the most important indirectvariables and the variables of severity, compensation capacity, and community-based riskmanagement are the most important non-influential variables. introductionamong natural disasters, earthquakes are one of the most important natural disasters that pose a threat to the development of the society. each year, it causes various physical, social, and economicdamage around the world. the consequences of an earthquake, both in terms of recurrence and interms of the damage it causes, affect society. because, on the one hand, earthquakes contribute to thelack of security for residents at risk, and on the other hand, they reduce the risk of achievingsustainable development. therefore, earthquakes, both psychologically and financially, due to thespeed of occurrence and the volume of destruction, have devastating effects and are at the forefront ofnatural disasters. until the 1980s, the dominant approach to crisis management worldwide was basedon reducing vulnerability, but since the 1980s, efforts have been made to change the prevailing crisismanagement paradigm. thus, the prevailing view has shifted from focusing solely on reducingvulnerability to increasing disability resilience. in this new paradigm, the shift from reactivity todeterrence and participation has changed. meanwhile, analyzing the interaction of earthquakeresilience variables to identify key factors is one of the issues that should be considered in any society.it is noteworthy that the type of attitude towards the issue of resilience and how it is analyzed, on theone hand, plays a key role in how resilience recognizes the current situation and its causes, and on theother hand, affects policies and measures to reduce risk and how to deal with it. therefore, analyzingthe interaction of resilience variables against earthquakes and reducing their effects according to theresults will be of great importance.