بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر غلظت بعضی از آلاینده‌ ها در منطقة صنعتی ماهشهر با استفاده از تصاویر سنجش از دور و تحلیل واریانس (anova)

آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین مشکلات محیط‌زیستی در شهرها، به‌ویژه شهرهای صنعتی است که هرساله باعث بروز بیماری‌های قلبی‌ عروقی و مرگ‌ ومیر زیادی می‌شود. ارزیابی روند تغییرات مکانی پراکنش آلودگی هوا در مناطق دارای صنایع سنگین برای توسعة پایدار این مناطق ضروری است. با توجه به اهمیت شهرستان ماهشهر به‌عنوان یکی از قطب‌های صنعت پتروشیمی کشور، پژوهش حاضر غلظت آلاینده‌های no2 ، so2، o3 و pm10 در مناطق مختلف ناحیة صنعتی شهرستان ماهشهر، نقشه‌ سازی آنها و ارتباط این آلاینده‌ها با کاربری‌های گوناگون را بررسی می‌کند. در این مطالعه، از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 2 مربوط به سال‌ 1398‑1399 و نرم‌افزار envi 5.3 و روش طبقه‌بندی نظارت‌شدة حداکثر احتمال به‌منظور طبقه‌بندی کاربری پوشش اراضی استفاده شده‌است. همچنین با استفاده از روش درون‌یابی kriging و داده‌های ایستگاه پایش کیفیت هوا، غلظت آلاینده‌های اشاره‌شده به‌صورت فصلی در سطح منطقه پهنه‌بندی، و از تحلیل واریانس (anova) برای بررسی تفاوت میان غلظت آلاینده‌ها در کاربری‌ها و فصول مختلف سال استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین کاربری در معرض خطر، کاربری صنعتی و کمترین کاربری در معرض خطر، کاربری کشاورزی است. همچنین کمترین میزان غلظت آلاینده‌های مطالعه‌شده به ایستگاه سربندر مربوط است. نتایج تحلیل واریانس نیز نشان داد که از میان فصول مختلف سال‌های 1398 و 1399، پاییز و زمستان بیشترین اختلاف معنا‌دار را دارند. نتایج این مطالعه در بازة زمانی 1398‑1399، به شناسایی آلودگی هوا و ارتباط آن با تغییرات کاربری اراضی و همچنین کنترل و کاهش میزان غلظت آلاینده‌ها در منطقة مدنظر کمک می‌کند.

investigating the effects of land changes on some pollutants in the mahshahr industrial zone using remote sensing and analysis of variance (anova) images

air pollution is known as one of the most important environmental problems in cities, especially inindustrial cities, which causes various cardiovascular diseases and many deaths every year. assessingthe trend of spatial variations in the distribution of air pollution in areas with heavy industry isessential for the sustainable development of these areas. considering the importance of mahshahrcounty as the largest industrial hub of the country, the present study examines the concentrations ofno2, so2, o3, and pm10 pollutants in different areas of mahshahr industrial area, mapping andexamining them in relation to different uses. in this study, sentile 2 satellite images and envi 5.3software and the supervised maximum probability classification method were used to classify landuse. also, using the kriging interpolation method and air quality monitoring station information,the concentrations of the mentioned pollutants were seasonally zoned in the region. analysis ofvariance (anova) was used to investigate the differences between the concentrations of pollutants inthe land uses in different seasons of the year. the results of the study showed that the highest risk usewas industrial use and the lowest risk use was agricultural use. also, the lowest concentration ofstudied pollutants was related to the sarbandar station. the results of anova also showed thatamong the different seasons of 2019-2020, autumn and winter have the most significant differences.the results of this study can help identify air pollution and its relationship with land use changes, aswell as control and reduce the concentration of pollutants in the study area.