تحلیل چیدمان شرایط جغرافیایی با هدف کاهش آلودگی هوا نمونه‌ پژوهش: شهر تهران

شهر تهران یکی از آلوده‌ترین شهرهای دنیا محسوب می‌شود. براساس آمارهای سازمان محیط‌زیست طی سه ماه از 15 سال مطالعه‌شده، درمجموع 48 روز آلودگی هوا از آستانه‌ مجاز (150 aqi) می‌گذرد. این روزها مقارن با زمانی است که وارونگی هوای تهران به بیشترین ماندگاری خود می‌رسد. آنچه باعث می‌شود آلودگی هوا در تهران از آستانه‌ مجاز بگذرد، زمان ماندگاری وارونگی هوا در تهران است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، شناخت چیدمان نگاره‌های اقلیمی در حالت وارونگی و امکان‌سنجی تحریک سلول‌های بسته‌ فشاری یا دمایی به‌منظور کاهش آلودگی هوای شهر تهران است. برای رسیدن به این هدف، ترازهای دارای سلول‌های بسته‌ دمایی و فشاری بررسی شدند و ترازی انتخاب شد که این سلول‌ها در آن بیشترین تفاوت تعدادی را دارند؛ درنهایت با مطالعه‌ شرایط جغرافیایی، توپوگرافی و سلول‌های انتخاب‌شده، شرایط مناسب برای پیدایش آشفتگی هوایی به‌منظور کاهش آلودگی هوا بررسی شد. بدین‌منظور از نرم‌افزارهای arc gis، surfer و voxler استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش برمبنای داده‌های فشار و دمای تهران در طول 15 سال آماری (2003 2017) نشان می‌دهد بالاترین حد ارتفاعی اینورژن تهران در روزهای آلوده از 1800 متر نمی‌گذرد. فقط در شش روز از روزهایی که آلودگی از آستانه‌ مجاز تهران می‌گذرد، سلول‌های بسته‌ دمایی و فشاری با بیشترین جاذبه‌ نیوتونی تشکیل می‌شود. براساس نتایج به‌دست‌آمده و بررسی شرایط توپوگرافی و همچنین تطبیق سلول‌ها با این شرایط به نظر می‌رسد در محدوده‌ مطالعه‌شده از جنبه‌ نظری امکان ایجاد مصنوعی آشفتگی هوا در تهران برای کنترل میزان آلودگی وجود دارد.