|
|
|
|
ارزیابی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل ca_markov
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
کریم زاده مطلق زینب ,لطفی علی ,پور منافی سعید ,احمدی زاده سعیدرضا
|
|
منبع
|
جغرافيا و برنامه ريزي محيطي - 1401 - دوره : 33 - شماره : 2 - صفحه:63 -80
|
|
چکیده
|
تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین[1]، یکی از موضوعات اصلی توسعه پایدار است. به‌منظور ارائه علمی منطقی برای تصمیمات برنامه‌ریزی منطقه‌ای و توسعه پایدار می‌توان از مدل‌های پیش‌بینی الگوهای کاربری اراضی استفاده کرد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، مدل‌سازی و پیش‌بینی الگوهای زمانی و مکانی تغییر کاربری اراضی حوضه زاینده‌رود است. در این پژوهش از مدل اتوماتای سلولی و زنجیره مارکوف[2] برای شبیه‌سازی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی استفاده شد. تغییرات کاربری اراضی از سال 1996 تا 2018 بررسی و تغییرات آینده برای سال 2030 و 2050 شبیه‌سازی و سناریوهای آینده کاربری اراضی طراحی شد. اعتبارسنجی مدل با مقایسه نقشه شبیه‌سازی‌شده سال 2018 با نقشه واقعی آن انجام و از ضریب کاپا برای ارزیابی مدل استفاده و ضریب کاپای 94% حاصل شد. براساس نتایج، کاربری انسان‌ساخت از 13016 هکتار در سال 1996 به 154194 هکتار در سال 2050 تغییر می‌یابد و مدیریت توسعه آتی شهر را می‌طلبد. میزان اراضی کشاورزی از 177067 هکتار در سال 1996 به 40000 هکتار در سال 2050 تغییر می‌یابد. در میان تمام تغییرات، نگران‌کننده‌ترین وضعیت برای اراضی کشاورزی است. نتایج نشان می‌دهد تغییرات کاربری اراضی به‌صورت گسترش مناطق شهری و کاهش مساحت کاربری کشاورزی است. چنین تغییراتی در دو مرحله مشخص رخ داده است. اراضی شهری از سال 2013 با تاثیر مستقیم در کاهش پوشش گیاهی به‌مثابه یک نتیجه از تبدیل اراضی کشاورزی به سایر کاربری‌ها توسعه می‌یابد. همچنین تایید شده است که روند تغییرات پس از سال 1996 پویا بوده و شدت یافته است؛ زیرا در سال 2018 منطقه وسیعی از اراضی کشاورزی به مناطق شهری و صنعتی تبدیل شده است. اراضی کشاورزی و باغ‌ها در سال 2018 شامل 74057 هکتار است و تا سال 2050 می‌تواند به 40000 هکتار کاهش یابد که به معنی از دست دادن 34057 هکتار نسبت به پوشش اراضی کشاورزی و باغ‌ها در سال 2018 است. نتایج پژوهش حاضر مبنی بر گسترش فعالیت‌های شهری و صنعتی و کاهش سطح اراضی کشاورزی در منطقه، توجه بیشتر برنامه‌ریزان محیط زیست را برای تصمیم‌گیری و مدیریت بهتر می‌طلبد.
|
|
کلیدواژه
|
تغییرات کاربری اراضی، اتوماتای سلولی، زنجیره مارکوف، حوضه رودخانه زاینده‌رود
|
|
آدرس
|
دانشگاه صنعتی اصفهان, دانشکده منابع طبیعی, ایران, دانشگاه صنعتی اصفهان, دانشکده منابع طبیعی, گروه مهندسی محیط زیست, ایران, دانشگاه صنعتی اصفهان, دانشکده منابع طبیعی, گروه محیط زیست, ایران, دانشگاه بیرجند, دانشکده منابع طبیعی, گروه محیط زیست, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
sahmadi@birjand.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Evaluation and Prediction of Land-Use Changes using the CA_Markov Model
|
|
|
|
|
Authors
|
Karimzadeh Motlagh Zeynab ,Lotfi Ali ,Pourmanafi Saeid ,Ahmadizadeh Saeedreza
|
|
Abstract
|
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|