تدوین الگویی برای مدیریت مخاطرات طبیعی و پایداری نواحی شهری و روستایی نمونه: زمین‌لغزش در منطقه رودبار
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
ایمانی بهرام
|
|
منبع
|
جغرافيا و برنامه ريزي محيطي - 1400 - دوره : 32 - شماره : 3 - صفحه:105 -128
|
|
چکیده
|
مدیریت مخاطرات محیطی ازجمله موضوعات محوری در دانش مخاطرات است و بر اقداماتی نظیر شناسایی، پهنه‌بندی و تفسیر نواحی مخاطره‌آمیز با هدف کاهش مخاطرات مبتنی است. تحقق اهداف و چشم‌اندازهای این دانش، نیازمند مجموعه اقدامات و مطالعات پیوسته‌ای در چهارچوب یک الگوی مدیریتی است که از گام‌های متعددی تشکیل شده است. به همین منظور نوشتار حاضر می‌کوشد با تدوین الگوی مدیریتی، مخاطرات طبیعی مسلط در منطقه رودبار را در هشت گام اصلی بررسی کند. در این زمینه در گام‌های نخستین، تعیین مبانی نظری مخاطرات و مخاطرات مسلط در منطقه مدنظر و طبقه‌بندی مخاطرات طبیعی انجام شد تا شرایط ارزیابی مخاطرات فراهم شود. در این مرحله به کمک روش تحلیل شبکه و تعیین معیارهای پیشنهادی در زمین‌لغزش، مسیر الگوی مدیریتی مخاطرات ادامه یافت. این معیارها در دو خوشه اصلی مخاطرات طبیعی و زیست‌محیطی طبقه‌بندی شد. در مرحله بعد با تهیه لایه‌های اطلاعاتی از عناصر مزبور و ارزش‌گذاری آنها، این لایه‌ها در محیط arcgis تحلیل و نقشه نهایی پهنه‌بندی زمین‌لغزش در محدوده شهری و روستایی رودبار با درجات خطر کم (4 درصد)، متوسط (71 درصد) و زیاد (25 درصد) تعیین شد. نتایج به‌دست‌آمده در گام بعدی با وضعیت نواحی شهری و روستایی ارزیابی شد تا زمینه‌های مولفه‌های ظرفیت جغرافیای طبیعی و انسانی کاهش مخاطرات مشخص شود. در انتها ضمن مطالعه تمهیدات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز دولت مرکزی، شیوه‌های بازنگری در خدمات‌رسانی، آستانه‌های خطر و شیوه‌های مقاوم‌سازی و آموزش ساکنان مطالعه شد.
|
|
کلیدواژه
|
مخاطرات طبیعی، الگوی مدیریتی، فرایند تحلیل شبکه، پایداری محیط، منطقه رودبار
|
|
آدرس
|
دانشگاه محقق اردبیلی, دانشکده علوم اجتماعی, گروه برنامه ریزی شهری و روستایی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
imani_b@uma.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|