برآورد مراحل اصلی فنولوژی درخت پرتقال با استفاده از سنجش از دور نمونه‌ پژوهش: باغ‌های جنوب شرق استان فارس

فنولوژی، شاخصی کلیدی در رشد و نمو گیاهان است و نقشی مهم در نظارت بر پوشش گیاهی دارد. در این پژوهش، مراحل اصلی فنولوژی پرتقال شامل تشکیل جوانه‌ برگ و میوه، شکفتن جوانه‌ برگ و میوه، میوه‌دادن و برگ‌دادن، رشد میوه و برگ‌دادن، رسیدن میوه و سیکل خواب با استفاده از سنجش از دور بررسی شد. منطقه‌ مطالعه‌شده، یک باغ پرتقال در کشور ایران در جنوب شرقی استان فارس و در فاصله‌ 25کیلومتری شهر داراب در روستای فسارود است. بدین منظور داده‌های مشاهداتی شامل داده‌های فنولوژی و آب‌وهوایی در بازه‌ زمانی ده‌ساله (1385 تا 1395) جمع‌آوری شد. نخست تصاویر سنجنده‌ مودیس برای سال 1385 تا 1395 با توجه به داده‌های زمینی و نقشه‌های 1:25000 سازمان نقشه‌برداری زمین‌مرجع شدند. این تصاویر برای محاسبه‌ شاخص‌های پوشش گیاهی سنجش از دوری شامل شاخص تفاضلی نرمال‌شده‌ پوشش گیاهی (ndvi)، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (evi) و شاخص شرایط دمایی (tci) استفاده شد. درنهایت در ارزیابی عملکرد شاخص‌های سنجش از دوری در مدل‌سازی مراحل فنولوژی، ضریب همبستگی میان این شاخص‌ها و داده‌های زمینی محاسبه شد. بیشترین مقدار ضریب همبستگی بین tci وحداکثر دما برابر با 953/0 و کمترین ضریب همبستگی بین ndvi و حداکثر رطوبت برابر با 04/0 به دست آمده است. نتایج ضریب همبستگی حاکی است شاخص‌های به‌دست‌آمده از روش سنجش از دور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌خوبی تغییرات مراحل اصلی فنولوژیکی را نشان می‌دهد؛ از سوی دیگر برمبنای این شاخص‌‌ها می‌‌توان بدون برداشت زمینی و مشاهده‌ فیزیکی از روند تغییرات فنولوژی گیاه آگاه شد.