تحلیل فضایی و سطح‌بندی مناطق پانزده‌گانه‌ کلان‌شهر اصفهان برمبنای توزیع آلودگی هوا

آلودگی هوا، مهم‌ترین آلودگی زیست‌محیطی در کلان‌شهرهای کشور، سلامت شهروندان را تهدید کرده است. از عمده‌ترین دلایل این معضل، بی‌توجهی به عوامل فضایی تاثیرگذار بر آلودگی هوا در نظام برنامه‌ریزی شهری است. این ضعف به‌موازات آشنایی ناکافی با روش‌های ارزیابی آثار اقدامات توسعه بر بروز آلودگی هوا، مانع از تصمیم‌گیری‌های درست و اقدامات لازم برای پیشگیری یا کاهش آثار آلودگی هوا شده است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل و سطح‌بندی مناطق پانزده‌گانه‌ کلان‌شهر اصفهان براساس توزیع فضایی آلودگی هوا انجام شده است. در این زمینه از پارادایم پژوهش ترکیبی (کمی و کیفی) استفاده و اطلاعات مورد نیاز با روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شد؛ ضمن اینکه برای تحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل فضایی (تحلیل تراکم و تحلیل فاصله‌ اقلیدسی) و سنجش از دور، برای وزن‌دهی به معیارها و شاخص‌ها از روش سوارا (swara) و برای سطح‌بندی مناطق از روش شکست‌های طبیعی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی است توزیع فضایی آلودگی هوا در سطح مناطق پانزده‌گانه‌ کلان‌شهر اصفهان نامتوازن است؛ به گونه‌ای که در مناطق 7، 8، 13 و 14 عمدتاً به‌واسطه‌ تاثیرپذیری از فعالیت‌های ناسازگار از قبیل صنایع مجاور و درون شهر و پایانه‌ها، وجود معابر و تقاطع‌های پرتردد و رعایت‌نشدن حریم ساخت‌وساز برای آنها و تمرکز جمعیت، آلودگی هوا در وضعیت نامناسب‌تری نسبت به سایر مناطق است.