تلفیق نقشه سازی آلودگی هوا در برنامه‌ریزی کاربری اراضی نمونه‌ پژوهش: شهرستان مبارکه

در حال حاضر برنامه‌ریزی کاربری اراضی برپایه‌ توان سرزمین انجام و به‌ندرت به محدودیت‌هایی چون آلودگی هوا توجه می‌شود. هدف از این پژوهش، چیدمان بهینه‌ کاربری اراضی شهرستان مبارکه با لحاظ معیار آلودگی هواست. برای انجام این کار دو روند در نظر گرفته شد؛ یکی ارزیابی توان کاربری‌های کشاورزی، صنعتی و شهری با لحاظ نقشه‌ پراکنش pm10 و noxحاصل از نرم‌افزار aermod و دیگری بدون در نظر گرفتن معیار آلودگی هوا. استانداردسازی و تعیین وزن معیارها و زیرمعیارهای اکولوژیک، فیزیکی و اقتصادی‌اجتماعی هر کاربری از مدل ahp و ارزیابی توان منطقه با روش wlc به دست آمد. کاربری‌ها به کمک روش mola تلفیق شد. با مقایسه‌ نتایج دو روند، بهترین لکه‌ها برای هر کاربری با استفاده از روش topsis تشخیص داده شد. با فرض توسعه‌ حدوداً 1100هکتاری برای هریک از کاربری‌ها، حدوداً 27 درصد از مساحت کاربری کشاورزی، 15 درصد از مساحت کاربری صنعتی و 36 درصد از مساحت کاربری شهری در واقعیت برای توسعه نامناسب بودند؛ در حالی که به دلیل لحاظ‌نشدن معیار آلودگی هوا در رویکرد سنتی برنامه‌ریزی کاربری اراضی، مناسب تشخیص داده شده بودند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد دستیابی به توسعه‌ پایدار در کنار مولفه‌های اکولوژیک، فیزیکی پایدار و اقتصادی‌اجتماعی نیازمند استفاده از مولفه‌های فیزیکی پویا و ناپایدار ازجمله آلودگی هواست. با توجه به پژوهش‌های مرتبط به نظر می‌رسد این پژوهش، یکی از پژوهش‌های پیشگام در تلفیق معیار آلودگی هوا برای چیدمان بهینه‌ اراضی است.