آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهر زنجان با استفاده از تحلیل‌های شی‌گرا و سامانه‌ گوگل‌ارث انجین

داده‌های سنجش از دور و الگوریتم‌های مختلف طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای، ارزیابی روند تغییرات محیطی را در مقایسه‌ چندزمانه امکان‌پذیر می‌کنند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی محدوده و حریم شهر زنجان طی دو دهه‌ گذشته با استفاده از الگوریتم‌های شی‌گرا و پیکسل پایه است. در این پژوهش، از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5 سنجنده‌ tm سال‌های 1999 و 2009 و سنجنده‌ oli/tris لندست 8 سال 2019 استفاده شد؛ همچنین از قابلیت‌های سامانه‌ گوگل‌ارث انجین به‌منظور اخذ تصاویر تصحیح‌شده و طبقه‌بندی کاربری اراضی استفاده شد. به‌منظور تهیه‌ نقشه‌ کاربری اراضی، الگوریتم‌های طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان، حداقل فاصله و جنگل تصادفی در بستر گوگل‌ارث انجین با روش نزدیک‌ترین همسایه‌ الگوریتم طبقه‌بندی شی‌گرا در نرم‌افزار ecognition مقایسه شدند. براساس نتایج ارزیابی صحت، ضرایب کاپا و صحت کلی الگوریتم طبقه‌بندی شی‌گرا برای سال 2019 و الگوریتم طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان برای سال‌های 1999 و 2009، بهترین نتیجه را نسبت به سایر الگوریتم‌ها نشان دادند و مبنای ارزیابی تغییرات کاربری قرار گرفتند. نتایج ارزیابی تغییرات طی سال‌های گذشته (1999-2019) نشان می‌دهد اراضی دیمی 1264 هکتار، مراتع 648 هکتار، زراعت آبی و فضای سبز 142 هکتار و شبکه‌ دسترسی راهها 122 هکتار به کاربری اراضی ساخته‌شده تغییر کاربری دادند و مناطق حومه‌ای جدید مانند شهرک الهیه، گلشهر، کاظمیه، کارمندان، کوی سایان، کوی فرهنگ، کوی فاطمیه و شهر آرا نیز در این دوره توسعه یافته‌اند؛ این امر ضرورت توجه به موضوع گسترش شهری و پیامدهای آن را در شهر و پیرامون آن نشان می‌دهد.