امکان‌سنجی استفاده از پساب فاضلاب شهری بهارستان برای اصلاح اراضی شور و سدیمی دشت مرق اصفهان

با کاهش منابع آب در دشت مرق اصفهان مشکل شور و سدیمی‌شدن خاک‌ها تشدید شده است؛ به طوری که بخش‌هایی از اراضی این منطقه بدون استفاده رها شده‌اند. با توجه به کمبود منابع آب، امکان استفاده از پساب فاضلاب شهری بهارستان برای آب‌شویی و اصلاح این اراضی مطالعه و ارزیابی شد. به این منظور تیمارها، 60 سانتی‌متر منابع آب گوناگون شامل آب چاه منطقه، پساب فاضلاب شهری بهارستان در یک مرحله، پساب فاضلاب در شش مرحله، تناوب آب چاه و پساب در شش مرحله، مخلوط آب چاه و پساب در شش مرحله و شاهد (بدون آب‌شویی) در قالب طرح فاکتوریل با 5 تکرار در نظر گرفته شد. موثرترین تیمار، استفاده از 60 سانتی‌متر پساب در یک مرحله، شوری خاک را در سه عمق خاک به ترتیب از 26 به 4.6، 21 به 6 و 15 به 9.8 دسی‌زیمنس بر متر کاهش داد. سدیمی‌بودن خاک با اعمال همه تیمارها تا عمق 30 سانتی‌متری خاک به‌طور معنا‌داری کاهش یافت. در عمق 30 60 سانتی‌متری فقط تیمار 60 سانتی‌متر پساب در یک مرحله مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک را به‌طور معنا‌داری کاهش داد. در این تیمار مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک در عمق اول از 36.7 به 2.7 (92درصد) و در عمق دوم از 16 به 7 (56درصد) کاهش یافت. هیچ‌کدام از تیمارها نتوانستند مقدار نسبت جذب سطحی سدیم خاک را تا عمق 90 سانتی‌متری خاک به‌طور معنا‌داری کاهش دهند. به نظر می‌رسد علت آن، شست‌وشوی سدیم از لایه‌های بالاتر و انتقال آن به لایه‌های زیرین خاک باشد.

Possibility of Applying Municipal Wastewater of Baharestan City to Remediate Saline and Sodic Soils of Margh Plain of Isfahan

The soils of Margh plain in Isfahan have become extremely saline and sodic and some soils are abandoned and unusable for agriculture. Considering the shortage of water resources, in this study, the possibility of applying municipal wastewater of Baharestan city for the leaching of extremely saline and sodic soils of Margh plain was studied. The designed leaching treatments were 60 cm water resources including: well water of the region, Baharestan municipal wastewater in one stage, Baharestan municipal wastewater in 6 stages, using well water and wastewater alternatively in 6 stages, using blended well water and wastewater in 6 stages (without any leaching) as control. This was designed using a factorial design with 5 replications. The results indicated that employing 60 cm of wastewater in one step had the most significant effect on leaching of salinity. Soil salinity decreased from 26 to 4.6, from 21 to 6 and from 15 to 9.8 dS/m. Sodicity in the soils was significantly reduced significantly in all treatment up to 30 cm depth. At a depth of 3060 cm, the treatment with 60 cm of wastewater in one step significantly reduced the amount of soil sodium uptake ratio. With applying municipal wastewater in one step, SAR value decreased from 36.7 to 2.7 (92%), and from 16 to 7 (56%) in the two first layers of the soils. None of the treatments could decrease SAR of the soils significantly up to 90 cm depth. It appears to be due to the leaching of Na from the surface soils to the subsoils.