تاثیر اقلیم بر طرح‌واره‌های ذهنی شهروندان در ادراک فضای شهری نمونه موردی: پارک ائل‌گلی تبریز

ادراک، مجموعه‌ای از پردازش‌های محرک‌های خارجی است که با طرح‌واره‌ها هدایت می‌شوند. محرک‌های خارجی گستره‌ای وسیع را شامل می‌شوند که یکی از مهم‌ترین عناصر آن، اقلیم است. هدف این پژوهش، پرسش از چگونگی پیوند خرداقلیم و مکان در ذهن انسان‌ها و بررسی چگونگی تاثیر اقلیم بر ادراک فضای شهری است. بستر مطالعه این پژوهش، پارک ائل‌گلی تبریز بوده است. علت انتخاب این پارک به‌منزله نمونه موردی پژوهش حاضر در وهله اول استفاده قشرهای مختلف جامعه از این پارک و در وهله دوم وجود پیکربندی‌های مختلف فضایی برای افراد با عوامل آسایش حرارتی متفاوت است. در پژوهش حاضر سعی شده است جامعه آماری پژوهش شامل هر دو گروه افرادی باشد که هم پیوسته از پارک ائل‌گلی تبریز استفاده کرده‌اند و حضور پویا داشته‌اند و هم به‌ندرت در آن پارک حضور یافته‌اند. پژوهش سعی در اثبات فرضیه‌های خود دارد؛ مبنی بر اینکه خرداقلیم، بخش مهمی از جزئیات ادراکی یک مکان و همچنین عاملی مهم در شکل‌گیری طرح‌واره‌های ذهنی ما نسبت به یک فضا و درنتیجه نحوه شناخت ما از آن فضاست. پژوهش به شیوه کیفی و با روش نقشه‌های شناختی و مصاحبه با نمونه‌گیری داوطلبانه انجام شده است که یکی از مناسب‌ترین ابزارها در مطالعات، پیوند اقلیم و مکان است. نتایج حاصل از این روش نشان می‌دهد برای موفقیت و مقبول‌بودن یک فضای شهری برای تمامی قشرهای استفاده‌کننده و حضور بیشتر افراد در آن مکان، باید شرایط خرداقلیم آن فضا نیز در نظر گرفته شود؛ زیرا اقلیم، عامل تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری طرح‌واره‌های ذهنی مطلوب از یک فضا در افراد به شمار می‌آید و به‌منزله یک عامل اکولوژی، تاثیر مهمی بر ادراک افراد درباره یک مکان آشنا دارد.