نقش تمرکز جغرافیایی صنایع و تخصصی شدن منطقه‌ای در شکل دهی به ساختار فضایی ایران طی دوره زمانی 1390-1376
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
داداش پور هاشم ,ساسانی مینا
|
|
منبع
|
جغرافيا و برنامه ريزي محيطي - 1397 - دوره : 29 - شماره : 1 - صفحه:95 -112
|
|
چکیده
|
تعیین جایگاه مناطق مختلف در تقسیم کار فضایی و شناخت ساختار صنعت در سطح کشور اهمیت ویژه‌ای دارد. یکی از مهم‌ترین عناصر ساختار صنعت، تمرکز جغرافیایی است. با توجه به اینکه در بیشتر مطالعات مربوط به توسعه منطقه‌ای، موضوع تمرکز جغرافیایی و تخصصی‌شدن منطقه‌ای صنایع همواره در کنار هم مطرح شده‌اند، هدف این مقاله نیز تحلیل نقش تمرکز فضایی صنایع و تخصصی‌شدن منطقه‌ای در شکل‌گیری تقسیم کار فضایی در ایران در بازه زمانی 1390 –1376 است. روش پژوهش کمّی و رویکرد آن توصیفی تحلیلی است. برای دستیابی به هدف، روش‌های تحلیل کمّی شامل ضریب جینی تمرکز، ضریب جینی تخصصی‌شدن و ضریب مکانی به کار رفته است. درنهایت با بهره‌گیری از ضریب پیرسون، همبستگی بین تخصصی‌شدن و تمرکز جغرافیایی در بخش‌های صنعتی مختلف ایران سنجیده شده است. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد متوسط تمرکز در دوره مدنظر 21 درصد افزایش یافته است که حاکی از گرایش صنایع به تمرکز جغرافیایی است؛ این تمرکز عمدتاً در استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی بوده است؛ اگرچه در پایان دوره به سمت استان‌هایی مانند خراسان، یزد و خوزستان نیز گرایش یافته است؛ همچنین نتایج یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد بین تخصصی‌شدن منطقه‌ای و تمرکز جغرافیایی صنعت در ایران رابطه معنا‌داری وجود دارد و استان‌های با تمرکز جغرافیایی بیشتر تخصصی هم شده‌اند؛ از این رو تقسیم کار فضایی در بعضی مناطق ایران شکل گرفته است.
|
|
کلیدواژه
|
تمرکز جغرافیایی، تخصصی‌شدن منطقه‌ای، بخش‌های صنعتی، توسعه منطقه‌ای، ایران
|
|
آدرس
|
دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده هنر, ایران, دانشگاه تربیت مدرس, دانشکده هنر, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|