>
Fa   |   Ar   |   En
   شناسایی موانع توسعه منطقه‌ای با به‌کارگیری شاخص فقر آبی نمونه موردی: استان قزوین  
   
نویسنده شریف‌زادگان محمدحسین ,ندایی طوسی سحر ,جمالی فرناز
منبع جغرافيا و برنامه ريزي محيطي - 1396 - دوره : 28 - شماره : 1 - صفحه:151 -170
چکیده    محدود‌بودن ظرفیت منابع آبی از یک‌سو و تشدید روند برداشت بی‌رویه از منابع آب در نقاط مختلف جهان از سوی دیگر، باعث افزایش آگاهی و حساسیت‌های توسعه‌گران منطقه‌ای درباره این منبع حیات‌بخش و تنظیم تقاضاهای توسعه در چارچوب عرضه منابع آب منطقه‌ای شده است. در این‌باره استفاده از روش و ابزاری که بتواند کمبود آب را در سطحی فراتر و در ارتباط با توسعه منطقه‌ای ببیند، سودمند خواهد بود. با این هدف، پژوهش پیش ‌رو با استفاده از شاخص فقر آبی (wpi)، به صورت چند‌بُعدی و در قالب پنج محور اصلی شامل منابع، دسترسی، ظرفیت، مصرف و محیط زیست، به بررسی مجموعه عوامل اثرگذار در بحران آب استان قزوین پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهند نیمه جنوبی استان شامل شهرستان‌های آوج، تاکستان و بویین‌زهرا به دلیل ضعف در دو محور ظرفیت (تعداد زیاد مرگ اطفال و نسبت بی‌سوادی) و محیط‌زیست (مصرف زیاد کود و سموم و کیفیت کم آب)، وضعیت بحرانی‌تری نسبت به سایر شهرستان‌ها دارد. شهرستان‌ قزوین به دلیل بهره‌مندی از منابع آب، ظرفیت و مصرف بهینه و شهرستان البرز به دلیل دسترسی مطلوب و کسب امتیاز زیاد در محور محیط ‌زیست، از دیدگاه شاخص فقر آبی از وضعیت نسبی بهتری در قیاس با سایر شهرستان‌ها برخوردارند. در نهایت با هدف مقابله با فقر آبی در استان قزوین، با استفاده از روش تحلیل همبستگی و به کمک نرم‌افزار spss، برای شناسایی پیشران‌های اثرگذار در سطح کل استان اقدام شده است. در این‌باره دو محور محیط‌زیست و ظرفیت بیشترین اثرگذاری را دارند.
کلیدواژه کمبود منابع آب، شاخص فقر آبی (Wpi)، توسعه منطقه‌ای، پیشران اثرگذار، استان قزوین
آدرس دانشگاه شهید بهشتی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, ایران, دانشگاه شهید بهشتی, ایران
پست الکترونیکی f.jamali@mail.sbu.ac.ir
 
   Identifying Regional Development Limitations: Application of Water Poverty Index to Qazvin Province of Iran  
   
Authors Jamali Farnaz ,sharifzadegan mohammad hossein ,nedaie tousi sahar
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved