تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری‌ چندمعیاره با روش رگرسیون لجستیک برای بررسی مناطق حساس به وقوع زمین‌لغزش در حوضۀ زیلبیرچای

شناسایی مناطق مستعد حرکت‌های توده‌ای ازجمله زمین‌لغزش از راه الگوسازی خطر با الگو‌های مناسب و کارا، یکی از اقدام‌های اساسی در کاهش خسارت احتمالی و مدیریت خطر است. هدف مطالعۀ حاضر، تلفیق روش‌های تصمیم‌گیری‌ چندمعیاره با روش آماری رگرسیون لجستیک برای بررسی مناطق حساس به وقوع زمین‌لغزش در حوضۀ زیلبیرچای است؛ ازجمله الگو‌های یادشده، الگوی ترکیب خطی وزن‌دار (wlc) است که در آن، ابتدا متغیرهای موثر در وقوع زمین‌لغزش به‌ شکل زیر‌معیارهایی تقسیم‌بندی می‌شوند و وزن خاصی به هر کدام از آن‌ها تعلق می‌گیرد. برای جلوگیری از نقش سلیقۀ کارشناسی به عبارتی روش دلفی، زمین‌لغزش‌های رخ‌داده در منطقۀ مطالعه‌شده با زیرمعیارهای هر متغیر قطع داده شدند و درصد مساحت وقوع زمین‌لغزش در هر یک از آن‌ها ملاک وزن‌دهی زیرمعیارها قرار گرفت و استانداردسازی فازی بر این اساس انجام شد. در الگوی wlc علاوه‌بر وزن‌دهی به زیر‌معیارها، به خود متغیرها نیز از راه روش فرایند تحلیلی سلسله‌مراتبی (ahp) وزنی اختصاص داده می‌شود. در مطالعۀ حاضر، علاوه‌بر وزن‌دهی معمول، وزن‌دهی از راه روش آماری رگرسیون لجستیک (rl) و ملاک قراردادن وزن‌های حاصل و نرمال‌سازی آن‌ها نیز انجام و مستقیماً در الگوی wlc بر متغیرها اعمال شد. برای الگو‌سازی از 9 شاخص مستقل اع لایۀ بارش، لیتولوژی، کاربری اراضی، ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از شبکۀ زهکشی، فاصله از گسل و فاصله از جاده استفاده شد. نتیجۀ الگوی wlc-rl نشان‌دهندۀ مساحتی حدود 7.4درصد در پهنه‌های خطر زیاد و بسیار زیاد با اعتبار‌سنجی 0.94 و با وزن‌دهی ahp و به‌صورت کارشناسی حدود 4.7 درصد با اعتبارسنجی 0.90 در پهنه‌های یادشده است. 36 درصد مساحت منطقه نیز جزو پهنه‌های خطر متوسط است که این پهنه‌های خطر با سو‌مدیریت و ساخت‌وسازهای عوارض انسانی ازجمله جاده بدون توجه به ساختار ژئومورفولوژی و لیتولوژی منطقه متاثر شده و به پهنه‌های خطر زیاد و بسیار زیاد تبدیل می‌شوند.

Integration of Multicriteria Decision Making Methods with Logistic Regression Approach to Assess LandslideProne Areas in ZilbirChai Basin

Identifying susceptible areas to massive movements, including landslides, through risk modeling with appropriate and efficient models, is one of the basic measures in reducing potential damage and managing risk. The purpose of this study is to combine multicriteria decision making techniques with logistic regression method to investigate landslideprone areas in ZilbirChai basin. One of the methods is Weighted Linear Combination (WLC) method. In this model, firstly, the variables that are effective in landslide occurrences are subdivided into subcriteria and each specific criterion is given a certain weight. In order to prevent the great role of the experts’ taste, the landslides in the studied area were discarded with the subcriteria of each variable, and the percentage of landslide occurrence in each of them was the criterion of weighting the subcriteria. This way, Fuzzy standardization was done accordingly. In the WLC model, in addition to weighting the subcategories, the variables themselves are also generally weighted by the Analytical Hierarchy Process (AHP) method. In the present study, in addition to conventional weighting, this weight was measured by logistic regression (RL) statistical method and weighing criterion were obtained, normalized, and applied directly to the variables in the WLC model. To achieve this purpose, modeling was performed using nine independent parameters. Geological factors, land use type, altitude, slope gradient and aspect, distance from fault, distance from road and distance from drainage network were considered as environmental factors, and rainfall quantity (obtained from precipitation layer) was considered as a trigger factor. According to the results obtained from WLC model based on logistic regression weighting, high and very high risk zones constitute about 7.4% of the area with a validation of 94/0, but based on AHP weighting, these zones constitute about 4.7% of the area with a validation of 90/0.