بررسی نقش ظرفیت‌سازی اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان در فعالیت‌های عمرانی؛ مطالعه‌ی مورد: شهرستان بناب

مشارکت بدون شک عامل اساسی در فرآیند دست‌یابی به توسعه همه جانبه است؛ اما تمرکز به شیوه‌های مدیریتی سنتی سبب گردیده تا به اهمیت ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اجتماعی ساکنان روستاها در زمینه‌ی مدیریت توسعه‌ روستاییی توجه جدی نشده و این کار ضمن اینکه موفقیت برنامه‌ها را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است، در عین حال مانع از شکل-گیری زمینه‌های لازم برای استفاده از قابلیت‌ها و توانایی‌های روستائیان به عنوان ذینفعان اصلی برنامه‌های توسعه گردد. لذا با توجه به اهمیت موضوع مشارکت و ضرورت استفاده از ظرفیت‌های موجود در بطن جامعه‌ی روستایی، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش ظرفیت‌سازی اجتماعی بر میزان مشارکت روستائیان شهرستان بناب در فعالیت‌های عمرانی بوده که با استفاده از تحلیل‌های آماری و مدل تاپسیس صورت گرفته است؛ بنابراین نوع تحقیق کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه‌ی آماری این پژوهش 49901 نفر ساکن در 29 روستای شهرستان بناب بوده که با استفاده از فرمول کوکران از این تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب ‌شده و داده‌های مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه در بین آنان به دست آمده است. روایی صوری پرسشنامه با کسب نظر اساتید دانشگاه محقق اردبیلی و کارشناسان اجرایی به دست آمده و ضریب پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از فرمول کوکران 92/0 محاسبه شده است. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که در بین همه‌ی متغیرهای‌ هشت‌گانه ظرفیت‌سازی اجتماعی که در این پژوهش در قالب هشت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته‌اند، با میزان مشارکت روستائیان در فعالیت‌های عمرانی رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد (000/0). همچنین تحلیل داده‌ها در آزمون رگرسیونی چند متغیره نشان می‌دهد که متغیرهای مربوط به ظرفیت‌سازی اجتماعی توانایی تبیین 304/0 adj. r2= در زمینه میزان مشارکت روستائیان در فعالیت‌های عمرانی را دارند. در نهایت نتایج حاصل از پیاده‌سازی مدل تاپسیس بیانگر آن است که 62/29 درصد از کل روستاهای شهرستان بناب به لحاظ میزان برخورداری از متغیرهای ظرفیت‌سازی اجتماعی در وضعیت بسیار مناسب، 22/22 درصد روستاها در وضعیت مناسب، 11/11 درصد روستا در وضعیت نیمه مناسب قرار گرفته‌اند و مابقی روستاها (03/37 درصد) نیز در وضعیت نامناسب و بسیار نامناسب قرار دارند.