ارزیابی وضعیت کالبد شهر در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی مطالعه موردی: محله رشدیه تبریز

هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت کالبد شهر در راستای بهینه‌سازی مصرف انرژی در محله رشدیه تبریز است. روش تحقیق با توجه به ماهیت آن توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. جامعه آماری را شهروندان ساکن در محله رشدیه تبریز تشکیل داده‌اند. حجم نمونه آماری با توجه به فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. بررسی نتیجه آزمون تی تک نمونه‌ای نشان می‌دهد که هر سه شاخص کالبدی محله شامل شاخص‌های توده، معابر و فضای باز در سطح کمتر از 0.05 معنادار بوده‌اند. در این زمینه شاخص فضای باز با میانگین (3.32) در وضعیت متوسط و دو شاخص توده و معابر به ترتیب با میانگین 2.59 و 2.52، در وضعیت ضعیفی ارزیابی‌شده‌اند. از دلایل این شرایط می‌توان به عدم استقرار بلوک‌های ساختمانی در جهت باد و نور، عدم دسترسی کافی به خدمات، پوشش خارجی نامناسب ساختمان‌ها در جهت کاهش انرژی، استفاده از مصالح نامرغوب، عدم طراحی مناسب معابر در جهت تهویه هوای شهر، انسداد دید به آسمان و تراکم مسکونی اشاره نمود. همچنین همبستگی پیرسون نشان داد که میان شاخص‌های کالبدی محله در بهینه‌سازی مصرف انرژی، رابطه وجود دارد. بیشترین همبستگی مربوط به شاخص توده با فضای باز با مقدار (0.785) بوده که یک رابطه قوی محسوب می‌شود. بنابراین استقرار مناسب ساختمان‌ها ازنظر جهت باد و نور، پوشش مناسب و رعایت تراکم می‌تواند به بهبود فضای باز کمک نماید و برعکس آن انتخاب زاویه درست و افزایش ضریب دید می‌تواند به شاخص توده کمک نماید و نتیجه این ارتباط، کاهش مصرف بهینه انرژی است. نتیجه‌گیری آنکه شاخص‌های کالبدی باوجود ضعیف بودن شرایط، می‌تواند در ارتقای همدیگر موثر باشند و شرایط بهتری را ازنظر مصرف بهینه انرژی ایجاد نمایند

assessing the situation of body of the city in order to optimize energy consumption the case study a rashidiyeh neighborhood of tabriz

the purpose of this research is to evaluate the state of the city body in order to optimize energy consumption in rashidiyeh neighborhood of tabriz. according to its nature, the research method is descriptive-analytical and practical in terms of purpose. the statistical population consists of citizens living in rashidiyeh neighborhood of tabriz. the statistical sample size was calculated according to cochran’s formula of 384 people.examining the results of the sample t-tech test shows that all three physical indicators of the neighborhood, including mass, passage, and open space indicators, were significant at a level of less than 0.05. in this context, the index of open space with an average of 3.32 is in an average condition, and two indicators of mass and roads are evaluated in poor condition with an average of 2.59 and 2.52, respectively. the reasons for this condition are the lack of installation of building blocks in the direction of wind and light, lack of access to services, improper exterior covering of buildings in order to reduce energy, use of poor quality materials, lack of design of roads for air conditioning in the city, obstruction the view pointed to the sky and residential density. finally, pearson’s correlation showed that there is a relationship between the physical indicators of the neighborhood in optimizing energy consumption. the highest correlation is related to mass index with open space with a value of (0.785), which is considered a strong relationship